تحلیل موقعیت مکانی روستاها نسبت به حریم گسیختگی (مطالعه موردی: گسل شمال قزوین)

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: فصلنامه مسکن و محیط روستا، دوره: 40، شماره: 173
  • کد COI اختصاصی: JR_JHRE-40-173_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 441
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سعید محمد صبوری

Shahid Beheshti University

حسین حاجی علی بیگی

Shahid Beheshti University

مرتضی طالبیان

Geosciences Research Institute, Geological Survey and Mineral Exploration Organization

مرتضی فتاحی

Department of Geophysics, Institute of Geophysics, University of Tehran

چکیده

در این مقاله به بررسی زون برشی گسل شمال قزوین و تحلیل موقعیت مکانی سکونتگاه­های روستایی محدوده مطالعاتی گسل شمال قزوین پرداخته شده است. در مقاطع انتخاب شده وجود دره های عرضی در امتداد گسل امکان بررسی­های مربوط به شواهد پهنه های برشی به خوبی در آن میسر گردید که خردشدگی شدید در سنگ­های آذرین از نوع آندزیتی و تراکی­آندزیت، کاتاکلاسیت­های خردشده وجود دارد که موردتحلیل قرار گرفت. همچنین آثاری از زون های گسل خورده و شکسته شده (Damage zone) شامل شکستگی­ها و گسل­های ریز و فرعی مشاهده گردید. همچنین توف­های سبزرنگی که به صورت سالم و نسبتا دست نخورده در انتهای زون برشی گسل شمال قزوین مشاهده گردید که به عنوان دیواره سالم کناره زون برشی تلقی گردید. با توجه به بررسی ها و مشاهدات صحرایی زون برشی گسل شمال قزوین در این مقطع، پهنای زون برشی به میزان ۳۲۰ متر بر روی فرادیواره گسل اندازه گیری گردید. در ادامه با نرم­افزارهای مرسوم موقعیت مکانی روستاها با محدوده حریم گسیختگی گسل شمال قزوین مقایسه گردید که درنتیجه روستاهای باراجین، حسام­آباد، خرمن سوخته، دستجردعلیا، اهوارک، خوران، طزرکش، کیخنان، نجم­آباد، رزجرد، قطبی­میان، سپرنو، انگه، مزرعه لات و مزرعه خرمنلوق بر روی حریم گسیختگی گسل شمال قزوین واقع شده­اند. همچنین تعداد ۴۵ روستا در فاصله کمتر از ۲ کیلومتری گسل شمال قزوین واقع شده اند. لذا برای جلوگیری از مرگ ومیر ناشی از گسیختگی سطحی حین زلزله در روستاهای واقع بر روی گسل شمال قزوین، جابجایی روستا به نقطه دیگر و یا اصلاح سمت توسعه آتی روستا به خارج از حریم گسیختگی گسل شمال قزوین و برای روستاهای واقع در فاصله کمتر از ۲ کیلومتری گسل شمال قزوین برای جلوگیری از آسیب های ناشی از زلزله، ساخت وساز مقاوم با توجه به شتاب زلزله حوزه نزدیک گسل و همچنین دوری از مناطق با احتمال رخداد زمین­لغزش و سنگ افتان در روستاها در ساخت وساز آتی پیشنهاد گردید.  

کلیدواژه ها

Rupture zone, North Qazvin Fault, Village, Vulnerability, Fault Damage Zone., حریم گسیختگی, گسل شمال قزوین, روستا, آسیب پذیری, پهنه آسیب گسل

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.