واژگان فرهنگی- جغرافیایی: نسبیت زبانی یا گفتمان واژه؟

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: دوفصلنامه زبانشناسی گویشهای ایرانی، دوره: 5، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_JILL-5-2_003
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 459
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

ندا امین

کارشناس ارشد آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان/دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

رضامراد صحرایی

دانشیار زبان شناسی همگانی/دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

بهزاد رهبر

استادیار زبان شناسی همگانی/ دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

چکیده

هدف این پژوهش بررسی تفاوت واژگان فرهنگی-جغرافیایی در گویش های مناطق جغرافیایی مختلف ایران است. پرسش این است که آیا آن چه در گستره این واژگان وجود دارد تائید دیدگاه فرضیه نسبیت زبانی ورف (۱۹۵۶) است و باید از منظری شناختی به رابطه میان زبان و تفکر در این گویش ها توجه کرد یا این تفاوت و به طور کلی موضوع «واژگان فرهنگی-جغرافیایی» را باید از نگاهی گفتمانی و از سوی مقابل یعنی تاثیر فرهنگ و جامعه بر زبان واکاوید و تحلیل کرد. این تحقیق به روش توصیفی-تحلیلی در چند مرحله و طی دو پرسشنامه (به ترتیب با ۱۱۰ و ۱۴۸ مشارک) صورت گرفت. پاسخ ها و داده ها با در نظر گرفتن تمام مولفه­های دخیل امتیازدهی و به صورت کیفی و کمی تحلیل شدند. نتایج نشان می دهد واژگان جغرافیایی-فرهنگی بیش از آن که به شناخت و نوع تفکر مردم جغرافیاهای مختلف گره خورده باشد، به شرایط اقتصادی-اجتماعی فرهنگ­ها پیوند دارد. این واژگان انعکاس تمایزات شناختی نیستند بلکه آینه­ای از جغرافیا، اقلیم، زیست بوم، مشاغل و رسوم جغرافیایی- فرهنگی گویشوران خود هستند و به عنوان جزئی از یک پیکره گفتمانی بزرگ، جزئیات و ناگفته­های بسیاری را از اقلیم محل تولید با خود حمل و منعکس می­کنند. بنابراین، این تفاوت­های واژگانی، به تفاوت فرهنگ و زیست بوم گویشوران بازمی گردند و در حیطه نسبیت زبانی و شناخت نیستند. دستاورد این پژوهش، تاکید به مرز باریک میان این دو نوع تفاوت واژگانی است که معمولا در پژوهش های شناختی-گفتمانی نادیده­ گرفته شده ­است. 

کلیدواژه ها

فرهنگ, گفتمان, گویش, نسبیت زبانی, واژگان فرهنگی-جغرافیایی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.