واکاوی روند بارش جنوب غرب آسیا در نیم سده ی گذشته

  • سال انتشار: 1397
  • محل انتشار: فصلنامه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، دوره: 18، شماره: 49
  • کد COI اختصاصی: JR_JGSKH-18-49_009
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 302
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سید محمد حسینی

Sayyed Jamaleddin Asadabadi University

چکیده

بارش به عنوان یکی از عناصر سرکش آب­وهوایی، دارای پراکنش شدید مکانی و زمانی در مقیاس جهانی و منطقه­ای است. در این پژوهش، از پایگاه داده­ مرکز اقلیم­شناسی بارش جهان(GPCC) در بازه­ی­ زمانی ۱۹۶۰ تا ۲۰۰۹ میلادی(۵۰ سال) به صورت ماهانه استفاده شده است. این داده­ها دارای تفکیک مکانی ۰/۵ × ۰/۵ درجه­ی قوسی هستند و برای محدوده ۰ تا ۸۰ درجه­ی طول شرقی و ۱۰ تا ۵۰ درجه­ی عرض شمالی استخراج شده است. به این ترتیب، آرایه­ای به ابعاد ۶۰۰ *۱۲۸۰۰ به دست آمد که بر روی سطرها، مکان(یاخته) و بر روی ستون­ها، زمان(ماه) قرار دارد. واکاوی سری زمانی بارش در نیم­سده­ی گذشته­ی جنوب غرب آسیا(خاورمیانه) نشان داد که بارش در بهار(فروردین و اردیبهشت)، تابستان(تیر و شهریور) و در سراسر زمستان، روند کاهشی دارد. به طور سالانه، ۲/۳۵ درصد از پهنه­ی مورد بررسی دارای روند مثبت، ۲/۳۰ درصد، روند منفی و ۹۳/۳۵ درصد بدون روند است. بیشترین روند مثبت بارش از آن شهریورماه با ۶/۵ درصد و بالاترین روند منفی به مردادماه با ۵ درصد اختصاص دارد. بخش­هایی از افغانستان، پاکستان، عراق، ترکیه و به صورت پراکنده در ایران مرکزی و نواحی واقع در عرض­های پایین­تر جغرافیایی، دارای روند مثبت و بخش­های شرقی و شمال­غربی ایران و بخش­های پراکنده­ای از کشورهای خاورمیانه نیز دارای روند کاهشی بارش هستند. همچنین اغلب کشورهای این پهنه در طول سال یا فاقد شیب روند و یا شیب روند بسیار ناچیزی دارند. البته بیشترین درصد مساحت شیب روند بارش ۰ تا ۵/۰ است و تمرکز آن با روند بارش تطابق نسبی دارد.  

کلیدواژه ها

Precipitation Trend, Trend Gradient, Kriging Interpolation, GPCC Database, Southwest Asia., روند بارش, شیب روند, میانیابی کریگینگ, پایگاه GPCC, جنوب غرب آسیا.

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.