شناخت پراکنش فضایی شار همگرایی رطوبت تجمعی عمودی VIMFC بر روی وردسپهر ایران طی دوره آماری ۲۰۱۳-۱۹۷۹

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: فصلنامه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، دوره: 21، شماره: 62
  • کد COI اختصاصی: JR_JGSKH-21-62_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 281
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

فرشاد پژوه

Ph.D. student of Agricultural Climatology, Kharazmi University, Tehran, Iran .

محمد سلیقه

Associate Professor of climatology, kharazmi University, Tehran, Iran .

مهری اکبری

Associate Professor of climatology, kharazmi University, Tehran, Iran .

محمد دارند

Associate Professor of climatology, university of Kurdistan

چکیده

هدف از انجام این پژوهش شناسایی پراکنش فضایی شار همگرایی رطوبت تجمعی عمودیVertically Integrated) Moisture Flux Convergence)  ( بر روی جو ایران است. برای نیل به این هدف از داده های ماهانه شبکه ای ECMWF طی بازه زمانی ۱/۱۹۷۹ تا ۱۲/۲۰۱۳ بهره گرفته شد. در ابتدا بر پایه ی میزان نم ویژه موجود در جو، وردسپهر به سه لایه­ی پایینی (۱۰۰۰-۸۵۰ hPa)، میانی (۷۷۵-۷۰۰ hPa) و بالایی (۶۰۰-۵۰۰ hPa) تقسیم شد. به منظور دستیابی به تغییرات فضایی VIMFC بر روی ایران از روش های خودهمبستگی فضایی موران جهانی و لکه های داغ در سطح معناداری ۹۰، ۹۵، ۹۹ و ۹۹/۹۹ درصد بهره برده شد. نتایج این پژوهش نشان داد که پراکنش فضایی VIMFC در ایران در طی لایه اول وردسپهر و به ویژه در طی ماههای گرم سال دارای الگوی خوشه ای بالاست و در ماههای سرد سال و در لایه سوم وردسپهر، الگوی خوشه ای کاهش می یابد. بر اساس شاخص لکه های داغ در لایه اول وردسپهر مناطق کم ارتفاع، در لایه دوم وردسپهر مناطق مرتفع کوههای البرز، زاگرس و مرکزی و در لایه سوم وردسپهر مناطق بادپناه کوههای مرکز و شرق ایران دارای الگوی خودهمبستگی فضایی مثبت (نقاط داغ) است. یافته ها بیانگر آن است که در فصل زمستان و پاییز در طی دوره دوم (۲۰۱۳-۱۹۹۹) گستره­ی نقاط داغ VIMFC کاهش قابل توجهی را نسبت به دوره اول موردبررسی (۱۹۹۸-۱۹۷۹) بر روی ایران نشان می دهد.  

کلیدواژه ها

VIMFC, troposphere, hot spot index, spatial self-correlation, Iran, VIMFC, وردسپهر, شاخص لکه داغ, خودهمبستگی فضایی, ایران

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.