بررسی متغیرهای اثرگذار بر تاب آوری مساکن روستایی در برابر مخاطرات در مناطق دشتی و کوهستانی (مورد شناسی: روستاهای بخش مرکزی قوچان)
- سال انتشار: 1399
- محل انتشار: فصلنامه جغرافیا و آمایش شهری-منطقه ای، دوره: 10، شماره: 37
- کد COI اختصاصی: JR_GIAJ-10-37_002
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 519
نویسندگان
دانشیار گروه جغرافیا، دانشگاه گلستان، گرگان، ایران
استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه گلستان، گرگان، ایران
استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه گلستان، گرگان، ایران
کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه گلستان، گرگان، ایران
چکیده
ایران به لحاظ وقوع انواع حوادث طبیعی در بین کشورهای نخست دنیا قرار دارد و همه ساله تعداد زیادی از هموطنان بر اثر همین حوادث، خانه و کاشانه خود را از دست می دهند. بر این اساس موضوع ایمن بودن مساکن روستایی و مدیریت درست آن ها در برابر مخاطرات، یکی از اهداف اصلی برنامه ریزی ها است. این تحقیق از نوع کاربردی و از نظر روش به صورت توصیفی- تحلیلی بوده و اطلاعات موردنیاز به دو صورت اسنادی و میدانی (پرسش نامه محقق ساخته) گردآوری شده است. هدف تحقیق حاضر بررسی متغیرهای اثرگذار بر تاب آوری مساکن روستایی در برابر مخاطرات در روستاهای دشتی و کوهستانی شهرستان قوچان است. جامعه آماری تحقیق حاضر را سرپرستان خانوارهای ساکن در ۴ روستای دشتی و ۴ روستای کوهستانی تشکیل می دهند. براساس سرشماری سال ۱۳۹۵، ناحیه مورد مطالعه دارای ۱۱۷۱۲ نفر جمعیت و ۳۷۰۲ خانوار بوده ا ست که با استفاده از فرمول کوکران، ۳۵۰ نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب و پرسش نامه ها به نسبت جمعیت هر یک از روستاها، بین خانوارها به صورت تصادفی ساده سیستماتیک توزیع شد. تجزیه و تحلیل و پردازش داده ها با استفاده از آزمون های مختلف در محیط نرم افزاری SPSS انجام شده و برای تهیه نقشه ها نیز از نرم افزار GIS استفاده شد. نتایج به دست آمده از آزمون های کای اسکوئر نشان می دهد که بین مولفه هایی ازقبیل بهره بالای وام، عدم توان در بازپرداخت آن و... با میزان تاب آوری مساکن روستایی تا سطح اطمینان ۹۹ درصد رابطه معنی داری وجود دارد. همچنین نتایج آزمون فریدمن حاکی از آن است که نداشتن ضامن معتبر، بهره بالای وام و عدم توان در بازپرداخت آن مهم ترین چالش فراروی تاب آوری مساکن هستند. علاوه برآن نتایج به دست آمده از آزمون مان وایتنی و T مستقل نشان می دهند که بین روستاهای نواحی کوهستانی با دشتی در زمینه های متعدد اختلاف معنی داری تا سطح ۹۹ درصد وجود دارند. همچنین نتایج آزمون رگرسیون لوجستیک نشان می دهد که ۳ متغیر بررسی شده توانستند ۵۸ درصد از تغییرات متغیر رضایت از امدادرسانی را بررسی کنند و حدودا ۴۲ درصد باقی مانده مربوط به مولفه هایی است که در تحقیق حاضر مورد شناسایی قرار نگرفتند و توسط عوامل دیگری قابل پیش بینی است. بر این اساس دسترسی به مراکز آتش نشانی و کیفیت راه های ارتباطی به خصوص در روستاهای کوهستانی نقش مهمی در امدادرسانی به موقع به افراد در صورت وقوع بلایای طبیعی دارد.کلیدواژه ها
مساکن روستایی, تاب آوری, روستاهای دشتی و کوهستانی, قوچاناطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.