واکاوی مضامین راهبردی در سیاست‎ های کلی نظام: کاربرد چارچوب مضمون در سیاست پژوهی

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: فصلنامه راهبرد، دوره: 29، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_CSRA-29-4_001
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 464
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محمد شیخ زاده

استادیار گروه مدیریت بازرگانی، دانشگاه بجنورد، بجنورد، ایران

زهرا نیکخواه فرخانی

استادیار گروه مدیریت بازرگانی، دانشگاه بجنورد، بجنورد، ایران

چکیده

هدف از انجام این پژوهش، استخراج مضامین راهبردی و الگوی حاکم بر سیاست‎های کلی نظام جمهوری اسلامی ایران ابلاغی مقام معظم رهبری است. در این سیاست پژوهی ۳۷ عنوان از سیاست‎های کلی نظام انتخاب و تحلیل و برای تحلیل مضامین راهبردی، نخست یک کتابچه کد اولیه بر اساس ادبیات مدیریت راهبردی و اهداف پژوهش تدوین شد. سپس متن سیاست‎های کلی چندین بار بازخوانی و مضامین راهبردی موردتوجه در سیاست‎ها با استفاده از روش تحلیل مضمون مبتنی بر مکتب کتابچه کد احصا شد. با استفاده از رویکرد چارچوب مضمون، سیاست‎های کلی نظام در قالب سه چارچوب مضمونی شامل ماهیت راهبردی، موضوع اصلی و رویکرد حاکم تحلیل شدند. در مجموع ۱۴۱۳ کد سیاستی استخراج شد که به لحاظ ماهیت راهبردی در قالب هدف، راهبرد، تاکتیک و قانون دسته بندی شدند. نتایج تحلیل سیاست‎ها با استفاده از نرم‎افزار تحلیل کیفی NVivo ۱۲  نشان می‎دهد، ماهیت حدود ۶۰ درصد از سیاست‎ها، هدف و راهبرد و ماهیت حدود ۴۰ درصد از آنها تاکتیک و قانون است. در حدود ۷۵ درصد از سیاست‎ها به موضوعات اقتصادی و در ۶۰ درصد از سیاست‎ها به علم و فناوری پرداخته شده است. همچنین حدود ۴۰ درصد کل محتوای سیاست‎ها را موضوعات اقتصادی و حدود ۳۰ درصد آنها را موضوعات عمومی، فرهنگی و اجتماعی به نسبت مساوی تشکیل می دهد. رویکرد غالب حدود ۴۰ درصد از سیاست‎ها، شناسایی و حل مساله و رویکرد حدود ۴۰ درصد دیگر از آنها بهره گیری از فرصت‎هاست. رویکرد حدود ۲۰ درصد از سیاست‎های کلی نیز پیشگیری و حل بحران است. در پایان پیشنهادات و رهنمودهایی برای بازنگری در سیاست‎های کلی ارائه شده است.

کلیدواژه ها

سیاست پژوهی, سیاست کلی, سیاست‎گذاری, تحلیل مضمون, تحلیل چارچوب, تحلیل کیفی, کتابچه کد, راهبرد, تاکتیک, قانون

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.