رحمت اله مرزوقی - استاد دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه شیراز، فارس، ایران
مهدی محمدی - دانشیار دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه شیراز، فارس، ایران
مجید علی عسکری - دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
محمدمهدی رضایی - دانشجوی دکتری رشته مطالعات برنامه درسی، دانشگاه شیراز، فارس، ایران

هدف از این پژوهش، کاوش چارچوب مشارکت معلمان در نظام برنامه­ریزی درسی جمهوری اسلامی ایران است. در این زمینه، بر اساس طرح کیفی، ابعاد و مراحل مشارکت معلمان در برنامه­ریزی درسی، با استفاده از ابزار مصاحبه باز و نیمه­ساختارمند انجام شده و برای ارزیابی روایی و پایایی مطالعه از چهار معیار اعتبارپذیری، انتقال­پذیری، اطمینان­پذیری و تاییدپذیری استفاده شده است. روش نمونه­گیری هدفمند است و بررسی بر اساس اشباع نظری با متخصصان، مدیران برنامه­ریزی درسی در سازمان پژوهش و معلمان شهر تهران با معیار داشتن تجربه در برنامه­ریزی درسی شکل گرفته که در پایان مصاحبه­ها به ۳۰  نفر رسیده است. داده­های به­دست­آمده با نرم­افزار Nvivo از طریق فن تحلیل مضمون تحلیل و برای اعتباریابی داده­های کیفی از روش همسوسازی نتایج حاصل از شبکه مضامین و تحلیل اسناد استفاده شده است. نتایج نشان می­دهد که معلم مهم ترین عنصر در موفقیت برنامه های درسی است. در عین حال مشارکت معلمان در برنامه­ریزی درسی امری سهل الوصول نیست؛ بلکه موضوعی تخصصی است و با موانعی مانند ایجاد وظیفه اضافی برای معلمان وعدم تخصص­ آنها روبه­روست؛ اما ارتقای عملکرد تحصیلی دانش­آموزان باعث می­شود که غلبه بر موانع فوق ارزشمند شود. همچنین نتایج حاصل از این پژوهش نشان می­دهد مشارکت معلمان دارای ابعاد طراحی، تدوین، اجرا، ارزشیابی و بازنگری بوده و هریک دارای مولفه­های گوناگونی است که در یافته­های پژوهش نیز بررسی و بدان­ها اشاره شده است.

مشارکت معلمان, برنامه ریزی درسی, مراحل و ابعاد برنامه ریزی درسی