بینامتنی کاربردی قرآن در شعر معاصر عرب (مورد مطالعه پژوهانه اشعار محمد قیسی)
- سال انتشار: 1397
- محل انتشار: فصلنامه ادب عربی، دوره: 10، شماره: 1
- کد COI اختصاصی: JR_JALIT-10-1_004
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 398
نویسندگان
دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه تهران
دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه تهران
چکیده
بینامتنیت تکنیکی است که در شعر معاصر عرب کاربرد فراوانی پیدا کرده است. با توجه به تعریف هایی که سردمداران این نظریه از جمله بارت و کریستیوا و بسیاری از ناقدان عرب از آن داده اند باید گفت که آنها این نظریه را بهعنوان پدیده ای اسلوبی و ساختاری به شمار آورده اند که در آن هیچ تاثیر و تاثری میان متن مبدا و مقصد و نیز ارجاع خواننده به متن مبدا قائل نمی شوند. در حالی که این گونه نیست و این پدیده در شعر معاصر عرب علاوه بر نقش ساختاری اش، به نوعی یک وظیفه ابزاری در متن مقصد ایفا و باعث ایجاد یک رابطه تاثیر و تاثر میان دو متن مبدا و مقصد می شود. بدین ترتیب که شاعران با بکارگیری یک بینامتن، تصویر و معنایی که در متن پیشین (مبدا) ابداع شده را بهعنوان ابزاری در راستای تایید مقصود خویش و تاثیر هر چه بیشتر بر خواننده بکار می گیرند. از این حیث برآن شدیم تا با بررسی پرکاربردترین انواع بینامتنیت، یعنی بینامتنیت قرآنی در شعر محمد القیسی علاوه بر تایید نظریه ابزاری بودن بینامتنیت (جدای از ساختاری بودن آن) و نیز تاثیر متن پیشین بر متن کنونی به بیان چگونگی استفاده شاعر از تصاویر قرآنی در راستای هدف خویش بپردازیم. از یافته های تحقیق بر می آید که شاعر با استفاده از این تکنیک آیات قرآن و تصاویر حاصل از آنها را در چهار محور اصلی بکار گرفته است: ۱. ایجاد رابطه عکس و استفاده از تصاویر قرآنی در معنای متناقض برای بیان عمق فاجعه، ۲. استفاده از تصاویر قرآنی که بیانگر امید و امداد الهی هستند برای امید بخشی به ملت و مبارزان فلسطینی، ۳. استفاده از تصاویر قرآنی که در وصف ستمگران و کافران می باشند، ۴. استفاده از تصاویر قرآنی بیانگر بیدارسازی و انذار برای بیدارسازی ملت فلسطین.کلیدواژه ها
بینامتنیت کاربردی, بینامتنیت قرآنی, کریستیوا, بارت, محمد قیسیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.