سناریوهای مدیریت منابع آب بر مبنای رویکرد آینده پژوهی: مطالعه موردی شهرستان تبریز

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: دوفصلنامه آینده پژوهی ایران، دوره: 5، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_JIFS-5-2_008
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 416
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محمد باقر بهشتی

استاد، دانشکده اقتصاد و مدیریت، دانشگاه تبریز

داود بهبودی

استاد، دانشکده اقتصاد و مدیریت، دانشگاه تبریز

نادر زالی

دانشیار، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه گیلان

فهیمه احمدزاده دلجوان

دانشجوی دکتری، دانشکده اقتصاد و مدیریت، دانشگاه تبریز

چکیده

هدف: بروز بحران آب و گسترش نااطمینانی­ها در زمینه­ی پایداری و آینده­ی تامین منابع آب، مدیران را ملزم به اتخاذ تصمیم­­های حیاتی در زمینه­ی مدیریت منابع آب با توجه به فرایندها و عوامل مختلف موثر و مرتبط در این زمینه به ویژه پیامدهای تغییرات اقلیمی، جمعیت، تصمیمات سیاسی و غیره نموده است. از این­ رو، هدف این مطالعه بررسی نظام مند عوامل اثر­گذار در ابعاد منابع و مصارف آب و تعریف آینده­های بدیل در این حوزه بر مبنای عوامل شناخته شده است. روش: تدوین سناریو از جمله ابزارهای پیشنهادی است که می­تواند به منظور بررسی پیامدهای آتی، در اتخاذ تصمیم­گیری­ها و اجرای سیاست­های مختلف راهبردی در زمینه ی مدیریت منابع آب، موثر واقع شود. این چارچوب در سطح منطقه­ای برای منابع آب شهرستان تبریز مورد ارزیابی قرار گرفته و با توجه به ماهیت پژوهش، از روش­های تحلیل ساختاری، سناریو­نویسی و دلفی استفاده می­شود. یافته­ها: طبق نتایج ۱۵ عامل کلیدی در وضعیت منابع آب شهرستان تبریز دخیل هستند. بررسی حالت­های احتمالی در هر عامل در نهایت به ۴۷ وضعیت احتمالی انجامید. با تحلیل تمام وضعیت­های احتمالی،  ۷۵۸۵ سناریو ممکن، ۹ سناریو باورکردنی و ۴ سناریو با احتمال وقوع قوی در وضعیت آتی منابع آب شهرستان تبریز شناسایی شدند. نتیجه­گیری:با توجه به وضعیت موجود، ملاحظه شد که شکاف قابل توجهی تا تحقق اهداف بنیادین توسعه و دستیابی به سناریوهای مطلوب وجود داشته و از این­رو راهبرد­ها و تدابیر لازم در دستیابی به مطلوب­ترین آینده­ها معرفی گردید.

کلیدواژه ها

مدیریت یکپارچه ی منابع آب. تحلیل ساختاری, برنامه ریزی سناریو مبنا, آینده پژوهی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.