ارزیابی شاخص های فضایی-کالبدی در تبیین الگوی پراکنده رویی شهری با استفاده از داده های سنجش از دور. نمونه موردی: شهر کرمان
- سال انتشار: 1399
- محل انتشار: مجله آمایش جغرافیایی فضا، دوره: 10، شماره: 38
- کد COI اختصاصی: JR_GPS-10-38_007
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 336
نویسندگان
دکتری گروه شهرسازی، دانشکده هنر، معماری و شهرسازی، واحد کرمان، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمان، ایران
استادیار گروه شهرسازی، دانشکده هنر، معماری و شهرسازی، واحد کرمان، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمان، ایران
استادیار رشته مهندسی نقشه برداری، دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته، کرمان، ایران
دانشیار رشته جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران
چکیده
جمعیت شهرنشین در جهان روز به روز در حال افزایش بوده و در پی آن، شهرها نیز تبدیل به مکان هایی با تمرکز بالای جمعیتی گشته اند. این امر گسترش فضایی-کالبدی شهر را دستخوش تغییراتی می کند که تبیین الگوی این گسترش به منظور بررسی تاثیرات آن بر زندگی شهری، امری ضروری تلقی می گردد. این پژوهش، قصد دارد با بهره گیری از داده های سنجش از دور، در ۸ مقطع زمانی طی سال های ۱۳۶۳ تا ۱۳۹۷ و با استفاده از ۲۸ شاخص کالبدی-فضایی در ۴ دسته مساحت-لبه، شکل، تجمع و تنوع و در ۳ سطح لکه، کلاس کاربری، و سیمای سرزمین، به تبیین الگوی پراکنده رویی در شهر کرمان بپردازد. برای این منظور، ۸ تصویر از ماهواره های لندست ۵، ۷ و ۸ به فاصله زمانی ۵ سال از یکدیگر انتخاب گردید، آماده سازی آن ها در نرم افزارهای ENVI و ArcGIS انجام شد و سپس مقادیر شاخص های کالبدی-فضایی پراکنده رویی شهری با استفاده از نرم افزار Fragstats در سال های مختلف محاسبه گردید. در مرحله بعد با کدنویسی در نرم افزار MATLAB، وزن دهی به شیوه انتروپی شانون بر روی مقادیر به دست آمده برای شاخص ها انجام گردید که «شاخص بزرگترین لکه (LPI)» بیشترین وزن را به خود اختصاص داد. پس از آن، شاخص پراکنده رویی برای ۸ سال مورد مطالعه محاسبه گردید که بیشترین میزان پراکنده رویی در سال ۱۳۶۳ و کمترین آن در سال ۱۳۹۷ رخ داده است. در مرحله پایانی، با استفاده از آزمون فریدمن در نرم افزار SPSS، رتبه میانگین ۴ دسته مساحت-لبه، شکل، تجمع و تنوع محاسبه شد و با رتبه میانگین شاخص پراکنده رویی مقایسه گردید، نتایج این آزمون نشان می دهد که الگوی پراکنده رویی شهر کرمان عمدتا از شاخص های مساحت-لبه تبعیت می کند.کلیدواژه ها
پراکنده رویی شهری, شاخص های فضایی-کالبدی, سنجش از دور, کرماناطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.