پروانه عمرانی - دانشجوی دوره دکتری رشته برنامه ریزی درسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال، تهران، ایران.
فرشته افکاری - استادیار گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال، تهران، ایران.
مصطفی قادری - دانشیار گروه برنامه ریزی درسی، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.

هدف این پژوهش، تبیین اثربخشی آموزش معکوس بر تاب آوری تحصیلی دانش آموزان دختر پایه یازدهم در درس انسان و محیط زیست در سال تحصیلی ۹۸-۹۹ بود. این پژوهش از نوع شبه آزمایشی و از نظر هدف کاربردی است. همه دانش آموزان مشغول به تحصیل در پایه یازدهم شهر ری به عنوان جامعه آماری پژوهش در نظر گرفته شدند. ابتدا یکی از مدارس ناحیه دو شهر ری به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و ۶۰ نفر از دانش آموزان پایه یازدهم به روش تصادفی ساده در دو کلاس ۳۰ نفری به عنوان گروه «آزمایش» و گروه «کنترل» جایگزین شدند. به منظور جمع آوری داده ها از پرسشنامه استاندارد ساموئلز (۲۰۰۴) که توسط سلطانی نژاد و همکاران در سال ۱۳۹۲ هنجاریابی شد به عنوان پیش آزمون و پس آزمون استفاده گردید. پس از تایید روایی صوری و محتوایی ابزار توسط اساتید حوزه علوم تربیتی، پایایی آن از طریق ضریب آلفای کرونباخ ۸۱/۰ محاسبه گردید. به منظور تجزیه وتحلیل داده ها از آمار توصیفی همچون شاخص های گرایش مرکز و شاخص های پراکندگی و آمار استنباطی آزمون لوین برای بررسی مفروضه همسانی واریانس ها و تحلیل کوواریانس چند متغیره (آزمون مانکوا) و تک متغیره و آزمون اتا با بهره گیری از نرم افزارهای Spss۲۴ استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داد که آموزش معکوس بر تاب آوری تحصیلی دانش آموزان تاثیر بسزایی دارد، به طوری که ۵۶/۰ تاب آوری تحصیلی دانش آموزان دختر پایه یازدهم در درس انسان و محیط زیست را ارتقاء می بخشد. درنهایت، پیشنهاد می گردد که مدیران مدارس زمینه مشارکت معلمان در کارگاه های راهبردهای نوین تدریس را فراهم نمایند تا معلمان بتوانند از رویکردهای نوین تدریس ازجمله آموزش معکوس در کلاس های درس بهره مند گردند.

آموزش معکوس, تاب آوری تحصیلی, تدریس معکوس, کلاس معکوس, یادگیری معکوس