ایران در زیر چتر حاکمیت طبیعی (مطالعه موردی عصر پهلوی دوم)
DOR: ۲۰.۱۰۰۱.۱.۲۲۲۸۵۹۵۴.۱۴۰۰.۱۱.۴۲.۳.۷
- سال انتشار: 1400
- محل انتشار: فصلنامه پژوهش های رشد و توسعه اقتصادی، دوره: 11، شماره: 42
- کد COI اختصاصی: JR_EGDR-11-42_007
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 414
نویسندگان
دانشجوی دکتری، دانشکده اقتصاد دانشگاه اصفهان
استاد اقتصاد، دانشکده اقتصاد دانشگاه اصفهان،
دانشیار اقتصاد، دانشکده اقتصاد دانشگاه مازندران
دانشیار اقتصاد، دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی
چکیده
اندیشمندان و نظریه پردازان توسعه در ارتباط با عدم همگرایی مسیر توسعه جوامع گوناگون، نظریات متنوعی را مطرح ساخته اند. در همین راستا نورث به عنوان یکی از نهادگرایان جدید به نحوه گذار از نظام های اجتماعی با دسترسی محدود (حاکمیت طبیعی) به سمت نظام های با دسترسی باز با تاکید بر مسئله خشونت پرداخته است. در این مقاله سعی شده است موانع نهادی گذار از حاکمیت طبیعی کشور ایران در دوران پهلوی دوم مورد واکاوی قرار گیرد؛ بنابراین با استفاده از شاخص الماس حکمرانی، روایتی تحلیلی حول عناصری نظیر نهادهای سیاسی رسمی، نهادهای اقتصادی رسمی، فرادستان داخلی اصلی و منابع رانتی در طول این دوران عرضه خواهد شد. در همین راستا برهه زمانی مورد مطالعه به دو دوره نظم با دسترسی محدود شکننده و پایه تقسیم شده و با استفاده از شاخص الماس حکمرانی، تعامل میان اعضای ائتلاف حاکم مورد واکاوی قرار می گیرد. شواهد تاریخی حاکی از آن است که با وجود اینکه کشور ایران در طول این دوران شرایط با نظم دسترسی پایه را تجربه نموده است؛ اما مسئله اصلی این است که نه تنها کشور به سمت جامعه با دسترسی باز حرکت نکرده، بلکه پس از تجربه یک دوره نظم اجتماعی با دسترسی پایه به نظم با دسترسی محدود شکننده و در نهایت هرج و مرج منتهی شده است. نتایج حاصل از این پژوهش حاکی از آن است که عدم شکل گیری ائتلاف میان فرادستان، سلطه روابط شخصی بر تمامی امور و توزیع رانت به صورت نامولد در زیر سایه افزایش درآمدهای نفتی و کمک های خارجی، منجر به آن شده است که کشور همواره در معرض خشونت قرار گیرد.کلیدواژه ها
حاکمیت طبیعی, نظم با دسترسی محدود شکننده, نظم با دسترسی محدود پایه, شاخص الماس حکمرانی, ائتلاف حاکماطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.