شاخص های پسماند همدماهای جذب- واجذب پتاسیم در برخی خاک های آذربایجان شرقی

  • سال انتشار: 1395
  • محل انتشار: نشریه پژوهش های خاک، دوره: 30، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_AREO-30-4_006
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 291
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

عرفان خدری

دانشجوی سابق کارشناسی ارشد دانشگاه تبریز

شاهین اوستان

دانشیار دانشگاه تبریز

عادل ریحانی تبار

دانشیار دانشگاه تبریز

چکیده

تثبیت پتاسیم در خاک منجر به پدیده پسماند در همدماهای جذب-واجذب پتاسیم می­شود. لذا، با محاسبه شاخص­های کمی این پدیده می­توان شاخصی که بیشترین همبستگی را با میزان تثبیت پتاسیم نشان می­دهد، به­عنوان مناسبترین شاخص معرفی کرد. بدین منظور، ۱۲ نمونه خاک با کانی شناسی رس مختلف از دشت تبریز و اطراف مرند جمع آوری گردید. سپس میزان تثبیت پتاسیم با استفاده از غلظت های ۲۵۰ و ۲۵۰۰ میلی گرم پتاسیم بر کیلوگرم خاک مورد اندازه گیری قرار گرفت. آزمایش های مربوط به همدمای جذب با اعمال ۱۰ غلظت اولیه ۵ تا ۲۵۰ میلی گرم پتاسیم بر لیتر انجام گرفت و همدمای جذب پتاسیم به دست آمد. واجذب پتاسیم در غلظت اولیه ۲۵۰ میلی گرم پتاسیم بر لیتر با استفاده از محلول زمینه (۰۱/۰ مولار کلرید کلسیم) و طی ۱۰ مرحله انجام گرفت. نتایج نشان داد که میزان تثبیت پتاسیم با افزایش غلظت پتاسیم عصاره اشباع و میزان پتاسیم تبادلی خاک­ها به شدت کاهش یافت. معادله فروندلیچ برازش خیلی خوبی را به هر دو شاخه جذب و واجذب همدما­ها نشان داد. شاخص های مختلف پسماند همبستگی­های معنی­داری را با مقادیر درصد تثبیت پتاسیم به ازاء یک درصد رس نشان دادند. همچنین، با کنار گذاشتن خاک­های با مقادیر بزرگ شاخص پسماند، همبستگی­های معنی­داری بین مقادیر شاخص های پسماند و درصد تثبیت پتاسیم حاصل شد. بیشترین همبستگی با استفاده از شاخص بر مبنای توانβ معادله فروندلیچ به­دست آمد. 

کلیدواژه ها

تثبیت پتاسیم, درصد رس, کانی شناسی رس, معادله فروندلیچ

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.