پیمان آقائی - گروه زیست شناسی، دانشگاه پیام نور، صندوق پستی ۳۶۹۷-۱۹۳۹۵ تهران، ایران
محمدعلی ابراهیمی - گروه بیوتکنولوژی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
سید علی حسینی تفرشی - گروه سلولی و مولکولی، دانشکده شیمی، دانشگاه کاشان، صندوق پستی ۵۳۱۵۳-۸۷۳۱۷ کاشان، ایران
مریم حائری نسب - گروه زیست شناسی، دانشگاه پیام نور، صندوق پستی ۳۶۹۷-۱۹۳۹۵ تهران، ایران
شکوفه انتشاری - گروه زیست شناسی، دانشگاه پیام نور، صندوق پستی ۳۶۹۷-۱۹۳۹۵ تهران، ایران

کلسیم، یک جزء حیاتی مهم برای شماری از مسیر های انتقال پیام در گیاهان است که به واسطه انواعی از گیرنده های اختصاصی از جمله پروتئین های شبه کلسی نورین B (CBL) در درک تنش های محیطی، عمل می کند. در پژوهش حاضر، با رویکردهای بیوانفورماتیک، ۱۱ ژن رمزکننده پروتئین های شبه کلسی نورین B با درجه حفاظت شدگی زیاد در گیاه گوجه فرنگی شناسایی و تایید شد. با بهره گیری از یک روش مبتنی بر ارتوژنی، این پروتئین ها به ۵ کلاس مجزای SlCBL۱، SlCBL۳، SlCBL۴، SlCBL۸ و SlCBL۱۰ تقسیم بندی و نام گذاری شدند. تحلیل توالی های پروتئینی نشان داد که همه اعضای CBLهای ۱ و ۴ که شامل ۵ پروتئین می شوند، یک ناحیه حفاظت شده مریستویلاسیون در بخش N-ترمینال دارند. بررسی با روش PCR نیمه کمی نشان داد که میان CBLهای کلاس ۱، بیان ژن SlCBL۱-۳ در هردو تنش خشکی، حمله ویروس و ترکیب این دو، تنها در رقم حساس افزایش داشته است. درباره CBLهای کلاس ۳، اگرچه دو ژن SlCBL۳-۱ و SlCBL۳-۲ در تنش خشکی در هردو رقم حساس و مقاوم، افزایش بیان نشان دادند، اعمال هم زمان دو تنش، اثر افزایشی بر بیان این ژن ها نداشت. بین دو همولوگ کلاس ۴ نیز، تنها SlCBL۴-۱ در هردو تنش خشکی و ویروس افزایش بیان نشان داد. براساس نتایج، رفتار بیانی ژن های کلاسSlCBL۸ در شرایط مختلف تنش و ارقام مختلف، متنوع بود. بیان تنها ژن موجود در کلاس SlCBL۱۰ نیز در رقم حساس با هیچ کدام از تنش های یاد شده افزایش نیافت و تنها در رقم مقاوم، در تنش خشکی افزایش بیان داشت. به طورکلی، استنباط شد که با تغییر الگوی بیان ژن های CBL در هردو تنش زیستی و غیرزیستی، احتمالا مسیر های پیام رسانی CBL/CIPK متفاوتی در گیاهان حساس و مقاوم فعال می شوند.

بیان ژن, پروتئین های شبه کلسی نورین B, تنش خشکی, حمله ویروس, کلسیم, گوجه فرنگی