فرهاد صمدیان - گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج
آرمین توحیدی - گروه علوم دامی، دانشکده علوم زراعی و دامی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج
محمد امیر کریمی ترشیزی - گروه علوم دامی، دانشکده علوم زراعی و دامی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج
وحید واحدی - گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی مغان، دانشگاه محقق اردبیلی

زمینهمطالعاتی:این مطالعه به منظور بررسی اثرات اسانس گیاه دارویی زنیان و زیلپاترول هیدروکلراید روی عملکرد رشد و برخی فراسنجه­های خونی مرتبط با تنش سرمایی در جوجه­های نر متعلق به خط پدری لاین آرین صورت گرفت. روشکار:در این تحقیق ۱۹۲ قطعه جوجه گوشتی در قالب طرح کاملا تصادفی با آرایش فاکتوریل ۴×۲ با هشت تیمار و شش تکرار که هر تکرار شامل ۴ جوجه بود، استفاده شد. تیمارهای خوراکی شامل اسانس زنیان در دو سطح ۱۵۰ و ppm۴۵۰ و زیلپاترول و برنامه دمایی شامل دمای طبیعی و تنش سرمایی بود. خونگیری در روزهای ۱۳، ۲۹ و ۳۶  صورت گرفت.نتایج:افزودن خوراکی ppm۱۵۰ اسانس زنیان، در دوره رشد افزایش وزن روزانه را نسبت به گروه شاهد کاهش داد (۰۵/۰≥P)، ولی اثر معنیداری بر ضریب تبدیل خوراک جوجهها نداشت (۰۵/۰P). در بین گروههای تیماری پرورش یافته در تنش سرمایی، دوز بالای اسانس زنیان توانست به طور معنیداری موجب تخفیف افزایش مشاهده شده در مقادیر مالوندیآلدئید پلاسمایی(MDA) و سطوح فعالیت ALT تحریک شده توسط سرما در مقایسه با گروه شاهد سرمایی شود (۰۵/۰>P). در بین گروههای تیماری پرورش یافته در محیط طبیعی، زیلپاترول، موجب افزایش سطوح کراتین فسفوکیناز، نسبت T۳ به T۴ و مقادیر MDA پلاسمایی در مقایسه با گروه «شاهد-برنامه دمایی طبیعی» گردید.نتیجه گیرینهایی:اسانس زنیان، به علت اثرات نشان داده شده آنتیاکسیدانی و ضد تنشی خود ممکن است در تخفیف اثرات تنش سرمایی موثر باشد.

جوجه لاین آرین, اسانس زنیان, زیلپاترول هیدروکلراید, تنش سرمایی, شاخصهای هماتولوژیکی و بیوشیمی بالینی