تحلیل استعاره ـ روان کاوی داستان کودکانه «یک داستان محشر»: بر پایه نظریه ناخودآگاه زبانی
- سال انتشار: 1399
- محل انتشار: پژوهشنامه نقد ادبی و بلاغت، دوره: 9، شماره: 1
- کد COI اختصاصی: JR_JLCR-9-1_003
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 473
نویسندگان
دانشجوی کارشناسی ارشد زبان شناسی رایانشی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
دانشجوی کارشناسی ارشد ادبیات کودک و نوجوان، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
استاد زبانشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران
چکیده
لکان نه تنها ناخودآگاه را دارای ساختار زبان، بلکه آن را زاییده زبان می داند. مهم ترین کلیدواژه نظریه «ناخودآگاه زبانی» مفهوم زبان شناختی «دیگری بزرگ» است که در سایه نظام سهگانی ساحتهای «واقعی، خیالی، نمادین» مفاهیم روانکاوانه بنیادینی چون ناخودآگاه، اگو، میل وغیره... را بازتعریف میکند. دیگری بزرگ دلالت بر نظم نمادینی دارد که خود را بر فرایند سوبژکتیویته تحمیل میکند. از آنجا که هم رویکرد ناخودآگاه زبانی، هم متن «یک داستان محشر» بر فرایند تحمیلی تکوین سوژه تمرکز دارند، لذا آن رویکرد برای تحلیل این متن اختیار شدهاست. با التفات به اینکه رویکرد ناخودآگاه زبانی، روشی پساساختگرا است و هدف پساساختگرایی، دگرخوانی متن، هدف از پژوهش حاضر دگرخوانشی است که از تلاقی بایسته های روانکاوانه این نظریه با رهیافت های استعاری نهفته در متن حاصل میآید. از آنجا که لکان استعاره و مجاز را مجرای تحقق سوژه میداند، پژوهش پیشرو به روش تحلیلیتوصیفی، ضمن کشف استعارات و مجازهای مرتبط با سوبژکتیویته، در پی چگونگی نقش این استعارهها و مجازها در بازخوانی روانکاوانه متن میباشد. کم توجهی پژوهشگران ادبیات کودک به رویکردهای بین رشته ای، نگاه تک بعدی و صرفا آرایه ای آنها به استعاره، و نیز تغافل از خوانشهای نشانهشناختی داستان ضرورت پژوهش را انکارناپذیر می نماید. این پژوهش برای نخستینبار از نظریه لکان برای خوانش بینامتنی دو متن نوشتاری و تصویری بهره می گیرد.کلیدواژه ها
ناخودآگاه زبانی, لکان, نقد پساساختگرا, داستان کودک, سوبژکتیویته, استعاره, نشانه شناسیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.