ترسیم حریم کمی چاه های برداشت به کمک الگوریتم گام تصادفی و مدل شبیه ساز FeFlow

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: نشریه آبیاری و زهکشی ایران، دوره: 14، شماره: 6
  • کد COI اختصاصی: JR_IDJ-14-6_009
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 368
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

ناهید مجیدی خلیل آباد

کارشناسی ارشد منابع آب، مرکز پژوهشی آب و محیط زیست شرق، مشهد، ایران

علی محتشمی

دانشجوی دکتری عمران، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

ابوالفضل اکبرپور

دانشیار گروه مهندسی عمران، دانشکده مهندسی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران

چکیده

ترسیم و تعیین حریم کمی چاه ها از جمله اقداماتی است که باید در هر آبخوان صورت بگیرد. روش های مورد استفاده به منظور رسم این محدوده در دو بخش ساده و پیچیده قرار می گیرند. در بخش ساده از چندین رابطه ریاضی و در بخش پیچیده از مدل های عددی استفاده می شود. در این پژوهش برای اولین بار با استفاده از الگوریتم گام تصادفی و مدل عددی اجزاء محدود، حریم کمی چاه های موجود در یک آبخوان استاندارد محصور و آبخوان آزاد بیرجند تعیین و ترسیم شدند. پس از مدل سازی سطح آب زیرزمینی در دوره ۱۲ ماهه ۱۳۹۰-۱۳۹۱ به کمک شبیه ساز FeFlow، حریم کمی برای چاه ها ترسیم شدند. در آبخوان استاندارد حریم کمی برای هر سه چاه بهره برداری به صورت جداگانه در دو دوره ۵۰ و ۱۸۰ روزه ترسیم شدند. نتایج نشان دادند که کشیدگی حریم برای هر سه چاه به سمت قسمتی از آبخوان می باشد که سطح آب زیرزمینی بالاتری نسبت به بقیه مناطق دارد. همچنین در مناطقی از آبخوان که قابلیت انتقال بیشتری دارند، حریم عریض تر بوده و با ورود به مناطقی با قابلیت انتقال کمتر، از عرض آن کاسته و باریک تر می شود به طوریکه در چاه شماره دو عرض حریم در منطقه ۳، ۸۶/۳۰۲ متر بوده و این در حالی است که در منطقه ۲ که قابلیت انتقال کمتری دارد، ۴۶/۲۶۷ متر می باشد. در آبخوان بیرجند که شامل ۱۹۰ حلقه چاه است، ۵ چاه به طور دلخواه انتخاب شدند و حریم کمی برای آن ها در دو دوره پنج و سی ساله ترسیم شدند. نتایج نشان دادند که کشیدگی حریم به سمت مرزهای هد ثابت مطابق با الگوی جریان بوده و دو پارامتر دبی و هدایت هیدرولیکی نقش بسزایی در شکل آن دارد. به طوریکه در چاه شماره ۵، که کمترین دبی برداشت را دارد، طول حریم در دوره ۵ ساله حداقل مقدار یعنی ۶۲/۳۶۴ متر داشته است.

کلیدواژه ها

آبخوان محصور و آزاد, الگوریتم گام تصادفی, ترسیم حریم کمی, مدل عددی اجزاء محدود(FeFlow)

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.