آرش رنجبر - دانش آموخته دکتری گروه مهندسی آبیاری و زهکشی پردیس ابوریحان دانشگاه تهران
علی رحیمی خوب - استاد گروه مهندسی آبیاری و زهکشی پردیس ابوریحان دانشگاه تهران
حامد ابراهیمیان - استادیار گروه مهندسی آبیاری و آبادانی دانشگاه تهران

در مدل AquaCrop، پاسخ گیاه تحت تنش­های مختلف کودی توسط یک روش ساده و نیمه­کمی پیش­بینی می­شود. هدف اصلی در این مطالعه ارزیابی روش مذکور در شبیه­سازی پارامترهای رشد ذرت برای تیمارهای مختلف کود نیتروژن در مناطق گرم و خشک ایران است. بدین منظور گیاه ذرت طی سال­های زراعی ۱۳۹۴ و ۱۳۹۵ در مزرعه پردیس ابوریحان بدون تنش رطوبتی کشت شد. در این مطالعه تیمارها شامل پنج سطح کودی صفر به عنوان شاهد (N۰)، ۵۰(N۱) ، ۱۰۰(N۲) ، ۱۵۰ (N۳)، ۲۰۰ کیلوگرم نیتروژن در هکتار(N۴)  به صورت طرح بلوک­های کامل تصادفی، با سه تکرار ایجاد شدند. از داده­های تیمارهای N۰ و N۴ در سال ۱۳۹۴ برای واسنجی­ و از باقیمانده داده­ها برای صحت­سنجی مدل استفاده گردید. در مرحله واسنجی مقدار پارامتر­های ریشه میانگین مربعات خطای نسبی (RRMSE)، ضریب تعیین (R۲) و متوسط خطای اریب (MBE) در شبیه­سازی زیست­توده طی دوره رشد به ترتیب برابر ۸/۱۱%، ۹۹۵/۰ و ۵۱/۰ تن در هکتار برای N۰ و ۸/۱۱%، ۹۸۸/۰ و ۰۲/۱-  تن در هکتار برای N۴ بدست آمد. در مرحله صحت­سنجی مقدار RRMSE، R۲و MBE به ترتیب برابر ۰۶/۱۹%، ۹۲۰/۰ و ۹۲/۰ تن در هکتار برای تخمین عملکرد دانه و ۳۲/۵%، ۹۷۵/۰ و ۴۱/۰ تن در هکتار برای تخمین زیست­توده نهایی بدست آمد. نتایج بدست آمده حاکی از دقت بالای مدل در برآورد رطوبت ناحیه ریشه و بهره­وری آب نرمال شده در تیمار­های مختلف بود. از طرف دیگر مشخص شد که مدل AquaCrop قادر نیست تغییرات زیست­توده و پوشش گیاه طی دوره کشت در تیمار­های مختلف را همانند عملکرد نهایی زیست توده و دانه، نسبتا دقیق پیش­بینی کند.

تنش کودی, شبیه سازی رشد گیاه, صحت سنجی, واسنجی, AquaCrop