بررسی تاثیر توسعه سیستم های نوین آبیاری بر تغییرات سطح آب زیرزمینی با استفاده از روش پویایی سیستم(مطالعه موردی: حوضه آبریز نیشابور)

  • سال انتشار: 1396
  • محل انتشار: نشریه آبیاری و زهکشی ایران، دوره: 11، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_IDJ-11-2_001
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 403
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

علی میثاقی

دانشجوی دوره دکتری آبیاری و زهکشی، دانشگاه فردوسی مشهد

حسین انصاری

استاد گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

عباس خاشعی سیوکی

دانشیار گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند

چکیده

امروزه افزایش فاصله بین عرضه و تقاضا، توجه جدی به مبانی تخصیص بهینه آب را اجتناب ناپذیر نموده و مدیریت عرضه و تقاضای آب را ضروری می­نماید. در این راستا از مدل Vensim با تکیه بر نظریه پویایی سیستم­ها به منظور برنامه­ریزی و مدیریت منابع و مصارف آب در حوزه آبریز نیشابور واقع در استان خراسان رضوی استفاده گردید. در نهایت سیاست­هایی مبتنی بر سناریوهای پیشنهادی توسط مدل اجرا شد. تحلیل نتایج اجرای سناریوهای مختلف طی ۲۵ سال آینده در دشت نیشابور برای بررسی مسئله تغییرات تراز آب آبخوان در اثر اجرای سیستم­های آبیاری تحت فشار انجام گردید، به­طوری که اجرای سناریوی اول (شرایط بارش نرمال) نشان داد در صورت افزایش سطح زیرکشت سالیانه حدود ۳۸/۱، ثابت ماندن سطح زیرکشت برابر ۹۵/۰ و کاهش سطح زیرکشت حدود ۷۷/۰ متر افت تراز آب آبخوان مشاهده خواهد شد که نسبت به افت سالیانه تراز آبخوان در دوره شبیه­سازی و واقعیت (حدود ۸۷/۰ متر) به ترتیب ۵۸ درصد افزایش، ۸ درصد افزایش و ۱۲ درصد کاهش افت را در پی خواهد داشت. بنابراین در صورت ثابت نگه­داشتن و نیز کاهش سطح زیرکشت اراضی کشاورزی تا حدودی می­توان آب زیرزمینی بیش­تری را ذخیره و از کاهش شدید تراز آب آبخوان جلوگیری نمود، ولی در صورتی که استفاده از سیستم­های آبیاری تحت فشار با افزایش سطح زیرکشت همراه باشد، افت تراز آب آبخوان تشدید خواهد شد.

کلیدواژه ها

ب آبخوان, پویایی سیستم, VENSIM, حوزه آبریز

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.