آنالیز روش های برآورد نفوذپذیری خاک در اراضی آبیاری شده با پساب شهری تصفیه شده

  • سال انتشار: 1394
  • محل انتشار: نشریه آبیاری و زهکشی ایران، دوره: 9، شماره: 6
  • کد COI اختصاصی: JR_IDJ-9-6_003
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 222
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

نصیر روشناس

دانشجوی کارشناسی ارشد گروه مهندسی آب، دانشگاه زابل ، زابل، ایران

فاطمه کاراندیش

استادیار گروه مهندسی آب، دانشگاه زابل، زابل، ایران

سیدمحمود طباطبایی

استادیار گروه مهندسی آب، دانشگاه زابل، زابل، ایران

علیرضا حسن اقلی

استادیار موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی

سلمان شریف آذری

مربی گروه مهندسی آب، دانشگاه زابل، زابل، ایران

چکیده

 کیفیت آب آبیاری از جمله مهم­ترین عوامل موثر بر میزان نفوذپذیری خاک می­باشد. نظر به استفاده گسترده از پساب­های شهری در کشاورزی فاریاب در سال­های اخیر، تخمین میزان نفوذپذیری با استفاده از روش مناسب در مزارع تحت آبیاری با این منابع آبی، امری ضروری در راستای اعمال صحیح مدیریت آبیاری می­باشد. لذا در این پژوهش، معادله­های فیلیپ، کاستیاکف، کاستیاکف-لوئیس، گرین امپت، هورتن، سازمان حفاظت خاک آمریکا (SCS) و مدل­های رگرسیون خطی در تخمین میزان نفوذپذیری ارزیابی شد. آزمایش­های لازم در ۱۹۰ هکتار از اراضی تحت کشت گندم با شش کلاس بافت خاک رس­سیلتی، لوم­رسی، لوم­شنی، لوم، شن­لومی و لوم­رسی­سیلتی انجام شد. آبیاری در این اراضی با استفاده از پساب تصفیه شده با قدمتی فراتر از ۱۰ سال انجام می­شود. کل منطقه به پیکسل­هایی با ابعاد ۱۵۰ در ۱۵۰ مترمربع تقسیم شد و میزان نفوذ تجمعی در مرکز هر پیکسل با استفاده از استوانه­های مضاعف تعیین شد. علی­رغم وجود ارتباط معنی­دار بین مقایر هدایت الکتریکی، درصد شن، رس، سیلت، سدیم تبادلی و چگالی ظاهری، نتایج برآورد مقادیر نفوذ تجمعی با توابع انتقالی رضایت­بخش نبود. مدل کاستیاکف و هورتن بهترین عملکرد را در بافت رس­سیلتی داشتند در حالی­که سایر مدل­ها برای بافت لوم-رسی-سیلتی مقادیر واقع­بینانه­تری ارایه دادند. مدل گرین-امپت و کاستیاکف با مجذور مربعات خطا و خطای انحراف به ترتیب برابر با ۱۶/۰ و ۵۷/۰ سانتی­متر و ۰۳/۰- و ۰۴/۰ سانتی­متر و ضریب کارایی به­ترتیب برابر با ۷۴/۰ و ۷۸/۰، بیش­ترین انطباق را با داده­های مشاهده­ای نفوذ تجمعی داشتند. براساس نتایج، استفاده درازمدت از فاضلاب تصفیه­شده، موجب تجمع بیش­ از حد مجاز نمک و سدیم در لایه­های سطحی خاک و در نتیجه، کاهش چشم­گیر نفوذپذیری در تمام بافت­های مورد بررسی در اراضی تحت آبیاری با فاضلاب شهری زابل شد.  

کلیدواژه ها

توابع انتقالی, سدیم تبادلی, گندم, فاضلاب, معادله های نفوذ

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.