مقایسه رویکردهای برنامه ریزی پویا، خطی و غیرخطی در بهره برداری بهینه از مخزن (مطالعه موردی: خشکسالی سال های ۸۰-۱۳۷۷ شبکه های کشاورزی زاینده رود اصفهان)

  • سال انتشار: 1393
  • محل انتشار: نشریه آبیاری و زهکشی ایران، دوره: 8، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_IDJ-8-4_007
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 453
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

صدیقه انوری

فارغ التحصیل دکترای سازه های آبی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

سید جمشید موسوی

دانشیار دانشکده عمران و محیط زیست، دانشگاه امیرکبیر، تهران، ایران

سعید مرید

استاد دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

چکیده

با توجه به محدودیت منابع آب و وقوع خشکسالی­های متناوب در کشور، استفاده از سیاست­های کارآمد در بهره­برداری از مخازن سدها اهمیت زیادی یافته است. در این خصوص رویکردهای مختلفی را می­توان اعمال نمود که نوع مدل­سازی و فرضیات آن­ها می­تواند تعیین­کننده باشد. در این تحقیق، چهار رویکرد مدیریت تخصیص بهینه آب کشاورزی در شرایط خشکسالی در شبکه زاینده­رود اصفهان (دوره ۷۸-۱۳۷۷ تا ۸۰-۱۳۷۹) با استفاده از مجموعه­ای از شاخص­های عملکردی مخزن مورد مقایسه قرار گرفته است. رویکردهای فوق عبارت بودند از: ۱) مدل­سازی  DP با ملاحظه قطعیت جریان ورودی به مخزن و نیاز ثابت آب بخش کشاورزی، ۲) مدل­سازی  SDP با ملاحظه عدم قطعیت جریان ورودی و نیاز ثابت آب کشاورزی، ۳) مدل­سازی  SSDP با ملاحظات مد نظر در رویکرد دوم و ۴) ملاحظه نیاز متغیر کشاورزی با دخالت دادن جزئیات تخصیص آب در مراحل مختلف رشد گیاهی، بین محصولات مختلف و شبکه­های کشاورزی پایین­دست با مدل­های LP و NLP و نیز مدنظر قراردادن قطعیت جریان. نتایج نشان داد از منظر فرایند مدل­سازی، رویکرد اول و چهارم به­ترتیب ساده­ترین و پیچیده­ترین مراحل را به­همراه داشتند. از منظر شاخص­های کارایی مانند اعتمادپذیری (زمانی و کمی)، حداکثر کمبودها و مجموع آن، رویکردهای احتمالاتی که در آن­ها عدم قطعیت جریان ورودی لحاظ گردیده به­ترتیب با مقادیر ۳۸%، ۶۸%، ۱۵۷ و ۳۳۰ MCM شاخص­های نامبرده، عملکرد بهتری نسبت به سایرین داشته و این برتری عملکرد برای رویکرد سوم بارزتر بوده است. مقایسه سود حاصل از رویکردهای بهینه­سازی تحقیق با سود واقعی بهره­برداری از سیستم، افزایش ۶۸ تا ۷۳ درصدی متوسط سود را نشان داد. 

کلیدواژه ها

بهینه سازی, DP, SDP, SSDP, LP, NLP, زاینده رود

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.