بهینه سازی بهره وری آب و کارایی انرژی در انتخاب الگوی کشت

  • سال انتشار: 1395
  • محل انتشار: نشریه آبیاری و زهکشی ایران، دوره: 10، شماره: 6
  • کد COI اختصاصی: JR_IDJ-10-6_013
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 531
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محمد کریم زاده

دانشجوی دکتری آبیاری و زهکشی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

امین علیزاده

استاد گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

حسین انصاری

دانشیار گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

محمد قربانی

استاد گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

محمد بنایان اول

استاد گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی،دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

در قرن حاضر تولید پایدار محصولات زراعی از اصلی­ترین چالش­های فرا روی بشر است. مقدار مصرف آب، انرژی و درآمد خالص به عنوان اجزا مهم پایداری نظام­های کشاورزی از الویت ویژه و اهمیت خاصی برخوردار است. این مقاله با استفاده از مدل­های برنامه­ریزی خطی و چند هدفه با هدف حداکثرسازی سه شاخص سود ناخالص، بهره­وری آب و کارایی انرژی به تعیین الگوی کشت مزارع کوچک مقیاس در محدوده مشهد- چناران پرداخته است. داده­های مورد نیاز از طریق تکمیل ۷۹ پرسشنامه به روش نمونه­گیری تصادفی طبقه­بندی شده در قطعات زراعی کمتر از ۵ هکتار در سال زراعی ۹۳-۹۲ جمع­آوری شد. نتایج نشان داد که تعیین الگوی کشت با استفاده از برنامه­ریزی خطی با هدف بهره­وری آب باعث کاهش ۲۷ درصدی تقاضای آب کشاورزی در محدوده مطالعاتی شد. در الگوی کشت حاصله درآمد خالص کشاورزان ۸۸/۲ برابر خواهد شد و بهره­وری انرژی نیز ۲۸ درصد بهبود یافت. الگوی کشت مبتنی بر همزمانی سه هدف مذکور به روش­های مقید و وزنی نسبت به نتایج مدل­های برنامه­ریزی خطی تنوع محصول بیش­تری ولی موجب تشدید بحران کسری مخزن آبخوان محدوده طرح ­گردید. با توجه به شرایط محدودیت منابع آبی در منطقه و سیاست­گذاری­های کشور در بخش کشاورزی به ترتیب الگوهای کشت با اهداف بهره­وری حداکثری آب و روش وزنی اهداف سه­گانه پیشنهاد می­گردد.

کلیدواژه ها

انرژی, برنامه ریزی ریاضی, چندهدفه وزنی, مشهد-چناران

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.