نداسادات مصطفوی - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه کاشان، اصفهان، ایران
محمدرضا نصراصفهانی - دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
مریم نافلی - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عرفانی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

شعر فارسی در سیر تاریخی خویش از عوامل بسیاری تاثیر پذیرفت که از جمله آنها عناصر زبان عامیانه است، البته تاثیر این عناصر در همه ادوار ادب فارسی به یک اندازه نیست. زبان عامیانه به عنوان گونه­ای زبان زیرمعیار دربردارنده عناصر گوناگونی است که به مقدار قابل­توجهی در شعر شاعران معاصر نمود یافته است. حمید مصدق از جمله شاعران نوگرای معاصر، به پیروی از نیما، به مقدار قابل­توجهی، از عناصر زبان عامیانه در اشعارش بهره برده است. کاربرد اشکال مختلف عناصر زبان عامیانه در شعر مصدق گذشته از آنکه موجب تشخص زبان شعر وی شده، روانی و سادگی کلام او را نیز به همراه داشته است. زبان و فرهنگ عامیانه به کاررفته در دفاتر شش­گانه مصدق را می­توان در هفت گروه تقسیم کرد: ۱- واژگان عامیانه، ۲- واژگان رایج و محاوره­ای ۳- کنایه و مثل ۴- تلفظهای عامیانه ۵- تلمیح به قصه­های عامیانه ۶- باورها و رسوم عامیانه ۷- واژگان محلی. بسامد موارد مذکور در دفاتر مصدق یکسان نیست. این عناصر در دو دفتر «درفش کاویان» و «آبی خاکستری سیاه» بسیار اندک است، فضای حماسی حاکم بر این دو دفتر را می­توان از جمله عوامل کاهش این عناصر دانست؛ از سویی دیگر تغزل و عشقی صمیمی، ملموس و زمینی محتوای اغلب اشعار مصدق در چهار دفتر «سالهای صبوری»، «شیر سرخ»، «در رهگذار باد» و «از جدایی­ها» را تشکیل می­دهد و این امر به کاربرد زبانی آشنا همراه با بهره بردن از عناصر زبان عامیانه ­انجامیده است.

حمید مصدق, شعر, زبان و فرهنگ عامیانه