مطالعهی تطبیقی نگارههای باستانی کوه خواجه زابل و شهر گور فیروزآباد
- سال انتشار: 1396
- محل انتشار: فصلنامه مطالعات باستان شناسی، دوره: 9، شماره: 2
- کد COI اختصاصی: JR_JARCS-9-2_004
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 479
نویسندگان
مربی پژوهشکده حفاظت و مرمت اشیای تاریخی- فرهنگی، پژوهشگاه میراث فرهنگی کشور
استادیار پژوهشکده باستان شناسی
فارغ التحصیل کارشناس ارشد مردم شناسی زیست محیطی پژوهشکده مردم شناسی
چکیده
نمونههای اندکی از هنر نقاشی دیواری از دورههای اشکانی و ساسانی برجای مانده است و در این میان تعداد نمونههای موجود در ایران امروزی بسیار کمتر است اما همین نمونههای انگشتشمار، نقشی مهم و اساسی را در بازنگری و تحلیل تاریخ تکوین هنر نقاشی دوران پیش از اسلام ایران ایفا میکند. این دیوارنگارهها در دو دوره و دو منطقهی متفاوت در ایران و در یک نوع سبک و شیوهی نقاشی نزدیک به یکدیگر دیده میشوند. تنوع موضوعات نقاشی در مجموعه کوه خواجه زابل و شهر گور فیروزآباد و توانایی به انجام رسانیدن کاری با این وسعت، یقینا نشاندهندهی بهرهگیری از هنرمندان سطح بالایی میباشد که در این مناطق کار کردهاند. مطالعهی این آثار محدود نشان میدهد گرچه فنون و شیوههای متفاوتی در خلق آنها بهکار رفته، این نمونهها در عین هماهنگی کامل با قالب یا شکل و مفهوم کاربردی معماری، متناسب با شرایط اقلیمی و فرهنگ متنوع ایرانزمین شکل گرفته است. این مقاله به مقایسهی دو نمونه از دیوارنگارههای اشکانی کوه خواجه سیستان با نمونهی منحصربهفردی از دوران ساسانی در فیروزآباد فارس اختصاص دارد. تحلیل این دیوارنگارهها از نظر موضوعی، ساختار هنری و شیوهی اجرا نشان میدهد که هنر نقاشی دوران ساسانی بهرغم نفوذ هنر هلنی بهعنوان هنری مستقل و ایرانی از نظر شکل و محتوا از هنر نقاشی اشکانی در شرق ایران تاثیر پذیرفته است.کلیدواژه ها
نقاشی دیواری, اشکانی, ساسانی, کوه خواجه سیستان, فیروزآباد فارساطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.