ساختار شناسی و مینرالوژی سفال سلادن بهدستآمده از بندر تاریخی حریره در جزیره کیش؛ رد پایی بر تجارت دریایی از چین تا خلیجفارس

  • سال انتشار: 1398
  • محل انتشار: فصلنامه مطالعات باستان شناسی، دوره: 11، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_JARCS-11-1_001
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 293
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سید محمد امین امامی

دانشیار گروه مرمت اشیا تاریخی و فرهنگی، دانشگاه هنر اصفهان

رضا خنجری

مربی دانشگاه زابل و دانشآموخته کارشناسی ارشد مرمت اشیا فرهنگی و تاریخی دانشگاه هنر اصفهان و مربی دانشگاه زابل

سوگند نقوی

مربی دانشگاه زابل و دانشآموخته کارشناسی ارشد مرمت اشیا فرهنگی و تاریخی دانشگاه هنر اصفهان و مربی دانشگاه زابل

چکیده

سفال از زمره مواد تاریخی و فرهنگی است که در بستر تاریخ گویای رشد تکنیکی و فناوری استفاده از مواد خام توسط صنعتگر سازنده آن بوده است. تنوع در هدف استفاده از این ماده و تکنیک ساخت آن سبب گشته تا سفال بهعنوان یکی از مواد مهم در تحلیل ارتباط فرهنگی جوامع قرار گیرد. تولید سفال سلادن از اواخر قرن ۳ (قرن ۹ میلادی) در چین رواج گرفت و در همین سالها ورود ان از طریق تجارت دریایی و زمینی به ایران اثباتشده است. تعداد ۷ قطعه از سفالهای بهدستآمده از حفاریهای بندر حریره در جزیره کیش مورد باهدف تعیین خصوصیات ساختاری و شیمیایی و منشا احتمالی این مواد (صادراتی یا محلی) موردمطالعه قرار گرفتند. در این راستا از متدهای ,XRF ,XRD, ESEM-EDX LM و STA جهت شناسایی ترکیب شیمیایی خصوصیات نوری و مینرالوژی و شناسایی شیمیایی ریزساختارها فازهای تشکیلدهنده و درجه حرارت پخت استفادهشده است. نتایج نشاندهنده این مهم است که سفال سلادن جزیره کیش بر اساس شواهد تکنیکی و مقادیر عنصری Na۲O و CaO و درجه حرارت پخت حدود ۱۲۰۰ درجه سانتیگراد با سفال سلادن چین شباهت داشته است. همچنین وجود این نوع سفال و تشابهات تکنیکی بیانگر امکان وجود ارتباط گسترده تجاری و دریایی بین چین و حوزه خلیجفارس بوده است.

کلیدواژه ها

سفال سلادن, پتروگرافی, ساختارشناسی, کریستالوگرافی, تجارت دریایی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.