بررسی روند تغییرات توپوگرافی دینامیکی تراز آب دریای خزر و اثر آن بر روی تغییرات خط ساحلی ایران با استفاده از داده های ارتفاع سنجی ماهواره ای

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: فصلنامه اطلاعات جغرافیایی ( سپهر)، دوره: 29، شماره: 115
  • کد COI اختصاصی: JR_SEPEHR-29-115_006
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 622
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مجتبی عظام

استادیار گروه علوم دریایی، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران

حمید بیات بارونی

دانشجوی دکتری، گروه علوم دریایی، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، تهران، ایران

عباسعلی علی اکبری بیدختی

استاد گروه فیزیک فضا، موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، تهران، ایران

مسعود ترابی آزاد

دانشیار دانشکده علوم و فنون دریایی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال، تهران، ایران

چکیده

دریای خزر بزرگترین دریاچه جهان است و ساحل دریای خزر ایران با طول حدود  ۹۰۰ کیلومتر، در حاشیه جنوبی آن واقع شده است.  در این تحقیق داده های آنومالی تراز سطح دریا، سطح ژئویید و سطح متوسط دریا برای مدت  ۲۰  سال طی سال های  ۱۹۹۳  تا  ۲۰۱۲، به منظور بررسی روند تغییرات خط ساحلی و سطح آب دریای خزر مورد بررسی قرار گرفته شده است.  برای بدست آوردن داده های آنومالی تراز سطح دریا از مجموعه داده های ارتفاع سنجی آویسو، به منظور یافتن ژئویید از مدل ژئوپتانسیل گوس و برای دست یابی به سطح متوسط دریا از مجموعه داده های MSS_CNES.CLS۱۵   با قدرت تفکیک ۰.۲۵ در جه استفاده شده است.  پس از آن با محاسبه توپوگرافی دینامیکی متوسط، توپوگرافی دینامیکی مطلق و سری زمانی تراز دریا در طی سال های مورد نظر، نسبت به شناسایی تغییرات تراز دریای خزر در این سال ها و پیرو آن بررسی تغییرات خط ساحلی در همان زمان ها اقدام گردید.  بررسی مقاطع تغییرات تراز دریا نشانگر تغییرات غیر یکنواخت و نامنظم بوده و در دوره هایی روند کاهشی و در دوره هایی روند افزایشی را مشاهده می نماییم، اما روند تغییرات بصورت کلی منفی و میزان آن به طور متوسط  ۳۲  میلی متر در سال می باشد.  دامنه تغییرات مقدار بالاترین و پایین ترین تراز دریا در این  ۲۰  سال،  ۱.۲۸۷-  متر می باشد.  از پیامدهای ناشی از تغییرات منفی تر از دریا، می توان به فرایند پسروی خزر اشاره نمود که از سال ۱۹۹۵ میلادی آغاز شده و تاکنون ادامه دارد و ماحصل آن خشک شدن بیش از  ۱۰۰۰۰  هکتار از سطح دریا در خلیج گرگان می باشد.

کلیدواژه ها

آنامولی تراز دریا, دریای خزر, سطح متوسط دریا, توپوگرافی دینامیکی, ژئویید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.