نقد و تحلیل نظریه ولایت عرفانی از منظر شیخ احمد سرهندی

  • سال انتشار: 1393
  • محل انتشار: دو فصلنامه ادب فارسی، دوره: 4، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_ADFA-4-2_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 187
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مهدی شریفیان

استاد رشته زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بوعلیسینای همدان

میثم احمدی

دانشآموخته دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بوعلیسینای همدان

چکیده

مفهوم ولایت در نظام و ساختار اندیشه صوفیانه، همواره یکی از اصلیترین بنمایههای فکری این بنای برین بوده است. با اندکی تامل در تاریخ تصوف درمییابیم که هر چه از سالهای نخستین تولد تصوف به عنوان یک نظام عقیدتی و فکری بیشتر گذشته، بر فربهی و فزونی این معنا افزوده شده است. این گستردگی پس از ابنعربی به جایی رسید که عرصه را بر دیگر مفاهیم محوری در این نظام معنوی تنگ کرد. اندک اندک فزونطلبی نظریه ولایت کار را به جایی کشاند که آن را بر نبوت ترجیح دادند و بر صدر معارف نهانگرایان نشاندند تا اینکه در قرن دهم، شیخ احمد سرهندی با پشتوانه دانش عقلی و نقلی و بینش کشفی و شهودی خویش، ضمن نقد نظریات گذشته، تعاریف تازهای از ولایت و نبوت عرضه کرد که در تاریخ طایفه متصوفه بیسابقه بود. او در عین حال که معنای نبوت را از ولایت برتر میدانست، از پرورش نظریه ولایت غافل نماند و مراتب تازهای در ولایت، تعریف و تبیین کرد. این مقاله میکوشد تا به شیوه تحلیلی ـ توصیفی و به اختصار، مبانی نظری عقاید وی را در باب منازل سلوک، ولایت و نبوت، و حقیقت شریعت بررسی کند.  

کلیدواژه ها

ولایت, نبوت, شریعت, امام ربانی, ابنعربی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.