برهمکنش محیط و فرهنگ: چشمانداز جغرافیایی و تحلیل باستانشناختی استقرارهای عصرمفرغ شهرستان هوراند

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: فصلنامه مطالعات باستان شناسی، دوره: 12، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_JARCS-12-2_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 275
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سحر بختیاری

دانشجوی دکترای باستانشناسی، دانشگاه سیستان و بلوچستان

روح اله شیرازی

استادیار گروه باستان شناسی دانشگاه سیستان و بلوچستان

بهروز عمرانی

دانشیار پژوهشکده باستانشناسی، پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری

رضا سلمان پور

دانشجوی دکترای باستانشناسی، دانشگاه تهران

چکیده

شهرستان هوراند در شرقی­ترین بخش استان آذربایجان شرقی واقع شده و شاید جز معدود مناطقی از کشور باشد که تاکنون فعالیت­های عمده باستان­شناختی در آن به انجام نرسیده است. نیک می­دانیم مجموعه عوامل زیست­محیطی نقشی موثر در ایجاد استقرارهای انسانی در هر دوره زمانی دارند، لذا در باستان­شناسی علاوه بر شناخت میزان تاثیر محیط در ایجاد هر استقرار، میزان انطباق استقرارها با شرایط محیطی حاکم را باید بررسی نمود. یکی از روش­های بررسی انطباق استقرارها با شرایط محیطی در مطالعات باستان­شناسی مطالعه و تحلیل الگوی استقراری است که به بررسی شکل­گیری محوطه­های باستانی در بسترهای محیطی می­پردازد. با توجه به موقعیت جغرافیایی و قابلیت­های زیست­محیطی منطقه، ضروری است که بدانیم کدام عوامل محیطی در ایجاد، تداوم و یا متروک شدن محوطه­ها تاثیر داشته و نحوه برخورد انسان با محیط خود در انتخاب شیوه زندگی چگونه بوده است. در راستای این مهم، ۴۲ استقرار شهرستان هوراند که دربرگیرنده آثاری از عصرمفرغ هستند، با نگرش تعیین الگوهای استقراری بر اساس متغیرهای محیطی مورد مطالعه قرار گرفتند. در این پژوهش از طریق روش توصیفی -تحلیلی و روش آماری استنباطی از جمله تحلیل­خوشهای و با استفاده از نرمافزارهای SPSS ,ArcGIS نحوه توزیع محوطههای باستانی نسبت به متغیرهای طبیعی بررسی گردید. الگوی مکان­گزینی محوطه­ها در ارتباط با منابع زیست­محیطی نشان می­دهد که الگوی استقراری عصرمفرغ شهرستان هوراند مشابه الگوی استقراری امروزی بوده و همواره تحت تاثیر شرایط زیست­محیطی دو الگوی استقراری کشاورزان یکجانشین و دامداران کوچ­نشین در منطقه مشاهده می­شود.

کلیدواژه ها

شهرستان هوراند, عصر مفرغ, الگوهای استقراری, عوامل محیطی, توزیعفضایی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.