بازجست شاخه گمشده شجره تصوف نقشبندی ماوراالنهر در سدههای ۱۲ و ۱۳ هجری
- سال انتشار: 1396
- محل انتشار: دو فصلنامه ادب فارسی، دوره: 7، شماره: 2
- کد COI اختصاصی: JR_ADFA-7-2_007
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 313
نویسندگان
مربی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز
استاد گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز
چکیده
طریقت صوفیانه «نقشبندیه» به بنیادگذاری بهاالدین نقشبند که از دل جریان تصوف خواجگان در ماوراالنهر سربرآورد، در سیر تحول و تطور خود با عبور از مرزهای جغرافیایی مولد و منشا خود و با ایجاد رابطه با نهاد قدرت و ورود در عرصه سیاست، توانست به یکی از ماناترین و موثرترین سلاسل صوفیه و جریانهای دینی آسیای مرکزی بدل شود؛ اگرچه تصوف نقشبندیه، طریقتی ایرانی محسوب میشود، پژوهشهای علمی ناچیزی در ایران درباره آن انجام یافته است؛ بنابراین، ضرورت و اهمیت توجه به پیشینه فرهنگی حوزه ماوراالنهر بهعنوان بخشی از ایران کهن، ریشهشناسی سیر عرفان و تصوف در منطقه و بررسی سیر ظهور و تطور نقشبندیه موجب شده است تا در این مقاله با استفاده از منابع اسنادی و با شیوه تاریخنگارانه و موردپژوهانه و با بهرهگیری ازیگانه نسخه خطی تحفهالرسول و فرید المکتوبات، نوشته میراحمد کشی، از صوفیان تصوف نقشبندی ماوراالنهر، به بازجست شاخهای کوچک و گمشده از تصوف نقشبندی در دیار فرارودان پرداخته شود. فرضیه این پژوهش بر آن است که با شناسایی برخی از شخصیتها و آثار و رسالهای کمتر شناختهشده از طریقت نقشبندی، به ترسیم شاخهای فرعی از شجرهنامه سلسله پرگرونده نقشبندیه دست یابد.کلیدواژه ها
تصوف, نقشبندیه, ماوراالنهر, میراحمد کشی, تحفهالرسول و فرید المکتوباتاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.