نگاهی به نقد خودپالایشی عرفا و بیالتزامی به شرع
- سال انتشار: 1398
- محل انتشار: دو فصلنامه ادب فارسی، دوره: 9، شماره: 1
- کد COI اختصاصی: JR_ADFA-9-1_001
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 299
نویسندگان
استاد گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز
دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز
چکیده
یکی از مسائلی که در عرفان اسلامی، چالشهای فراوانی به همراه داشته و بهانه توجیه کینهتوزی مخالفان با تعالیم صوفیانه شده است، مسئله «بیالتزامی به شریعت» است که به دلیل غفلت مدعیان، بهعنوان جواز عارف واصل در مقیدنبودن به انجام عبادات تعبیر شده است. منتقدان و مفسران، آرای چندگانهای درباره بیالتزامی عرفا به شرع ارائه دادهاند، اغلب مشایخ بزرگ نیز در دورههای مختلف، انتقادهای بسیاری بر دیگر صوفیان وارد کردهاند که بنا بر نوع دیدگاه ناقد و محیط اجتماعی و زمان فرق میکند. تامل در اندیشههای نقادانه خود عرفا در این زمینه که با تجارب عرفانی همراه است و همچنین تحلیل آنها، میتواند پرده از حقیقت بردارد. نگاهی گذرا به کلام و رفتار بزرگان عرفان، نمایانگر توجه آنها به ظاهر و باطن دین و اهداف والای آن و پرهیز از هرگونه قشریگری دینی است. هرچند پژوهشهای پراکندهای در تبیین این موضوع صورت گرفته است، اما اهمیت آن و توجه به آسیبشناسی در مسائل متنازعفیه، ما را وادار میکند که نگاه خود عرفا را هم بر این مسئله واکاوی کنیم. در این نوشته، عقاید و بیانات عارفان و پژوهشگران اندیشه عرفانی و خودپالایشی عرفا در این زمینه بررسی میشود و توجیهات معرفتی در بیالتزامی به شرع نیز موردتوجه قرار میگیرد. فرضیه ما بر این مبنا استوار است که بیالتزامی به شریعت، حاصل عملکرد مدعیان تصوف بوده است و در انتساب آن به مشایخ بزرگ میتوان تردید کرد.کلیدواژه ها
عرفان, طریقت, تکلیف, شطح, اباحت, بیالتزامی به شریعتاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.