تحلیل مقایسهایکاریکلماتورهای پرویز شاپور با تنی چند از کاریکلماتورنویسان(سهراب گلهاشم، حوریه نیکدست، عباس گلکار و ...)

  • سال انتشار: 1395
  • محل انتشار: دوفصنامه زبان و ادب فارسی، دوره: 68، شماره: 232
  • کد COI اختصاصی: JR_PERLIT-68-232_005
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 196
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

لیلا درویشعلی پورآستانه

دانشجوی دکترای زبان و ادبیات فارسی

علی صفایی

دانشیار دانشگاه گیلان

چکیده

یکی از راه­های کشف سیر تحول پدیده­های ادبی روش تحلیل ­بینامتنی است­ که­ ارتباط عمودی بین متون را برجسته ­می­سازد و از دیرباز با نام توارد، انتحال ، سلخ و المام مورد توجه محققان ادبی بوده است. براساس منطق مکالمه باختین، هیچ اثری منحصرا از قلم و فکر یک نویسنده خاص تراوش نکرده است و فقط انسان­ اسطوره­ای توانست با اولین سخنش به دنیایی بکر و بیان ناشده نزدیک ­شود. اگر این دیدگاه را مبنای بحث قرار دهیم، دیگر نمی­توا­ن­ گفت تنها پرویز شاپور (۷۸ ـ ۱۳۰۲) پدر کاریکلماتور در ایران و دهه چهل بوده است؛ زیرا ردپای کاریکلماتور در طنزهای عبارتی­گذشتگان، مثل برخی ضرب المثل­ها، رساله تعریفات عبید زاکانی، لطیفه­ها، جملات قصار و اشعار برخی شاعران نیز دیده می­شود و خود شاپور هم به همان میزان برکاریکلماتور­نویسان پس از خود از قبیل سهراب­گل­هاشم، مهدی­فرج اللهی، عباس­گلکار، حوریه نیکدست و ابوالفضل­ لعل­بهادر اثرگذار بوده است که این اثر پذیری را می­توان در سه محور بازنویسی، تقلید از تکنیک و اندیشه و جهان­بینی در آثار پیروان شاپور بررسی کرد. جستار حاضر می­کوشد با رویکرد توصیفی ـ مقایسه­ای، ضمن معرفی پیشینه و پسینه کاریکلماتورنویسی در ایران، با بررسی مجموعه « قلبم را با قلبت میزان می­کنم» از پرویز شاپور و پنج تن از کاریکلماتورنویسان مذکور، به آسیب­شناسی روش کار شاپور و پیروانش نیز بپردازد.

کلیدواژه ها

بینامتنیت, بازتحلیل, پرویزشاپور, کاریکلماتور, پیروان شاپور

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.