پهنه بندی آسیب‎پذیری سکونتگاه‎های روستایی در برابر زلزله با مدل AHP در محیط GIS، مطالعه موردی بخش چورزق شهرستان طارم

  • سال انتشار: 1394
  • محل انتشار: مجله جغرافیا و برنامه ریزی محیطی، دوره: 26، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_GEP-26-3_003
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 124
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

حسین دادگر

دانشگاه خوارزمی

حمید جلالیان

دانشگاه خوارزمی

چکیده

شناخت مسائل روستاها و ارائه راهکارهای مناسب برای آنها از اقدامات اساسی در راستای نیل به توسعه پایدار روستایی است. یکی از دغدغههای اصلی مدیران و برنامه‎ریزان منطقه‎ای، مخاطرات طبیعی در مناطق مختلف است. شهرستان طارم در شمال استان زنجان به دلیل ساختار خاص زمین‎شناسی و توپوگرافی آن، آسیب‎پذیری بالایی در برابر خطر زمین لرزه دارد. در این تحقیق، تلاش شده است تا با استفاده از مدل فرایند تحلیل سلسله مراتبی و روش تحلیل چندمعیاری فضایی و با بکارگیری پنج شاخص محیطی و جمعیتی به پهنه‎بندی سکونتگاه‎های روستایی در برابر خطر زلزله اقدام شود. برای این کار، ابتدا پارامترهای موثر شامل: وجود گسل، جنس زمین، شیب، زمین‎لغزش و تراکم جمعیت انتخاب شده و سپس لایه‎های اطلاعاتی آنها در محیط GIS تهیه و کلاس‎بندی شد. وزن‎دهی به معیارها با استفاده از منطق فازی و مدل تحلیل سلسله مراتبی (AHP) صورت گرفته و نقشه نهایی پهنهبندی خطر زلزله در چهار کلاس پهنه‎های با خطر پائین، خطر متوسط، خطر بالا و خطر خیلی بالا به دست آمد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می‎دهد که بخش عمده‎ای از محدوده شهرستان طارم و سکونتگاه‎های روستایی منطقه در پهنه‎های با خطر بالا (۴۵.۷۱ درصد) و خیلی بالا (۱۴.۷۱ درصد) قرار گرفته است. با توجه به پهنه‎های خطر بالقوه، ضروری است تا محل مناسبی برای اسکان اضطراری در منطقه مکان‎یابی و تجهیز شود.

کلیدواژه ها

آسیب‎پذیری روستاها, زمین‎لرزه, منطق فازی, طارم

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.