بررسی مغایرت کارکردی کاربری های شهری در ارتباط با ارزش زمین (مطالعه موردی: منطقه ۱ شهر تبریز)

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: فصلنامه جغرافیا و برنامه ریزی، دوره: 25، شماره: 75
  • کد COI اختصاصی: JR_GEOP-25-75_001
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 376
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

اکبر اصغری زمانی

دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز

حسین کریم زاده

استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز

عذرا فضائلی کلوانق

دانشگاه تبریز،تبریز،ایران

چکیده

رشد شهرها و افزایش جمعیت آن در دهههای اخیر، زمین شهری را به کالایی ارزشمند از جهت اقتصادی و کمیاب تبدیل کرده است. این روند رو به رشد، موجب تقویت هرچه بیشتر نظریه استفاده از زمین در جهت منافع عمومی شهروندان شده و نقش برنامهریزی کاربری اراضی را پررنگتر کرده است.با این وجود گسترش مناسبات سرمایه­­­داری در شهرها، اقتصاد زمین و اضافه ارزش ناشی از آن را که به دلیل محدودیت عرضه و افزایش  تقاضا ایجاد می­­­شود به وسیلهای برای کسب سود اقتصادی تبدیل کرده؛ به گونهای که این ارزش مازاد، شهروندان را ترغیب میکند که کاربری زمین خویش را حتی به شکل غیرقانونی تغییر داده و کاربریهایی با سودآوری متناسب با این ارزش را جایگزین کنند. این تغییر، مغایرتهای کاربری-کارکردی در طرحهای تفصیلی را موجب شده و سبب ایجاد نابسامانی در شهرها می شود که منطقه یک شهر تبریز نیز از این امر مستثنی نیست. این پژوهش براساس  هدف در گروه تحقیقات کاربردی قرار میگیرد و به لحاظ ماهیت و گرد­آوری داده­ها توصیفی- تحلیلی محسوب می شود.قیمت زمین برای دو دوره ۱۳۹۰- ۱۳۸۵ و ۱۳۹۴-۱۳۹۰ و تغییرات کاربری در منطقه از طریق برداشت میدانی جمعآوری و برای تعیین رابطه بین قیمت و میزان تغییرات از ضریب همبستگی پیرسون؛ جهت تحلیل پراکندگی و تمرکز تغییرات در ارتباط با محدوده های قیمتی از مدل تحلیل لکههای داغ و در رابطه با شبکه ارتباطی از تابع کرنل و دستور بافر در محیط GIS استفاده گردیده است.نتیجه ضریب پیرسون برای دوره اول برابر ۸۴۰. و دوره دوم، ۰۸۵۳ می باشد که بیانگر وجود همبستگی مثبت و بالا بین دو متغیر قیمت و میزان تغییرات است. بیشترین تغییرات صورت گرفته نیز در محلههای با قیمت زمین بیشتر می باشد.همچنین ۹۶.۷ درصد از کل مغایرت­ها در فاصله صد متری شبکه معابر بوده که از این مقدار نیز ۵۲.۶درصد در فاصله ۲۵ متری راههای اصلی قرار دارد.

کلیدواژه ها

مغایرت کاربری- کارکردی, قیمت زمین شهری, منطقه ۱, تبریز

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.