ارزیابی عملکرد مدل SWAT در برآورد رطوبت خاک (مطالعه موردی: حوضه آبریز نومل)

  • سال انتشار: 1392
  • محل انتشار: دو فصلنامه آب و توسعه پایدار، دوره: 1، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_WSD-1-1_008
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 215
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

فاطمه ولی نژاد

دانشجوی کارشناسی ارشد گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی ومنابع طبیعی گرگان

خلیل قربانی

استادیار گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی ومنابع طبیعی گرگان.

مهدی ذاکری نیا

استادیار گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی ومنابع طبیعی گرگان

امیراحمد دهقانی

دانشیار گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

بهنام آبابایی

دکتری آبیاری و زهکشی

چکیده

رطوبت خاک متغیر کلیدی برای درک فرآیندهای هیدرولوژیکی و شار انرژی در سطح زمین می­باشد. بنابراین پیش­بینی دقیق آن در طرح­های آبیاری، مدیریت زراعی، پیش­بینی خشکسالی و سیل، مدیریت کیفیت آب و پیش­بینی هوا و تغییر اقلیم اهمیت بالایی دارد. اما علیرغم اهمیت زیاد آن، اندازهگیری صحرایی با توجه به تغییرات زیاد زمانی- مکانی خصوصیات خاک و همچنین هزینههای بالای آن منطقی نیست. بر این اساس استفاده از مدلهای فیزیکی به عنوان راهکاری برای رفع این مشکل مدنظر پژوهشگران قرار گرفت. در مطالعه حاضر، مدل مفهومی و نیمه توزیعی SWAT برای برآورد رطوبت خاک حوضه آبریز نومل مورد بررسی قرار گرفت. الگوریتم SUFI۲، در بسته نرمافزاری SWAT-CUP برای واسنجی براساس رطوبت اندازه­گیری شده و تحلیل عدم قطعیت مدل SWAT در سطح حوضه استفاده شد. نتایج نشان داد که مقدار r-factor در اکثر زیرحوضه­ها کمتر از ۱ و در کل حوضه ۰۱/۱ و مقدارp-factor  در زیرحوضه­ها بین ۵۰-۹۹ درصد و در کل حوضه ۹۰ درصد بودند. این مقادیر بیانگر واسنجی خوب رطوبت در حوضه و عدم قطعیت کم پیش­بینی­ها است. ضریب ۲bR بعد از واسنجی ۵۸ درصد بوده است که نشان­دهنده دقت قابل قبول واسنجی مدل در حوضه  است. براساس این نتایج می­توان از مدل SWAT به عنوان ابزاری برای تخمین رطوبت خاک هم از نظر توزیع مکانی (در مقیاس زیرحوضه) و هم از نظر توزیع زمانی (در مقیاس روزانه) به همراه باند تخمین عدم قطعیت ۹۵ درصد در مطالعات مربوط به آب و کشاورزی استفاده نمود.

کلیدواژه ها

برآورد رطوبت, مدل SWAT, حوزه آبریز نومل, تحلیل عدم قطعیت

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.