ارزیابی مورفولوژیک و شناسایی ژنوتیپهای برتر گردو (‏Juglans regia L.‎‏) ‏در شمال استان همدان، ایران

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: فصلنامه علوم باغبانی ایران، دوره: 51، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_JHS-51-2_016
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 396
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

علی رضائی

دانشآموخته کارشناسی ارشد، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس

کاظم ارزانی

استاد، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس

سعادت ساریخانی

استادیار، پردیس ابوریحان دانشگاه تهران، پاکدشت، ایران

چکیده

این پژوهش با هدف ارزیابی تنوع فنولوژیک، مورفولوژیک و پومولوژیک ژنوتیپ­های گردو در شمال استان همدان، طی سال­های باغی ۹۶-۱۳۹۵ انجام شد. بدین منظور، تعداد ۸۴ ژنوتیپ انتخاب و براساس دو توصیف­نامه IPGRI و UPOVمورد ارزیابی قرار گرفتند، که پس از دو سال ارزیابی تعداد ۱۲ ژنوتیپ بهعنوان ژنوتیپ برتر انتخاب گردید. نتایج بهدستآمده از مطالعات فنولوژیک نشان داد که ژنوتیپ HaRaToMa۲۳، با ۲۳ روز تاخیر برگدهی نسبت به ژنوتیپ استاندارد مرجع، دیربرگده­ترین ژنوتیپ بود. به­علاوه سه ژنوتیپ HaRaSuSh۱، HaRaToMa۲۴ و HaRaVaAh۱۷ هموگام بودند. براساس مطالعات پومولوژیک وزن دانه، مغز و درصد مغز در ژنوتیپ­های برتر به ترتیب از ۶۰/۹۵-۲۲/۱۲ گرم، ۵۶/۱۱-۸۲/۶ گرم و ۴۷/۵۹-۱۵/۴۷ درصد متغیر بود، کم­ترین میزان ضخامت پوست سخت (۷۷/۰ میلی­متر) در بین ژنوتیپ­های برتر شناساییشده مربوط به ژنوتیپ HaRaVaAh۹ بود و ژنوتیپ HaRaSuSh۱ دارای بیش­ترین میزان وزن دانه و مغز و ژنوتیپ HaRaSuSh۲ دارای بیشترین درصد مغز بود. ژنوتیپ­های برتر انتخابی دارای عادت باردهی جانبی بودند که رنگ مغز دانه آن­ها از روشن تا بسیار روشن متغیر بود که به راحتی از پوست سخت قابل تشخیص بود. براساس نتایج بهدستآمده، همبستگی مثبت و معنی­داری (**۹۶/۰=r) در سطح احتمال یک درصد بین صفات تاریخ برگدهی و تاریخ برداشت، عملکرد درخت با وزن دانه (** ۶۳/۰=r) و درصد باردهی جانبی (**۷۳/۰=r) در سطح احتمال یک درصد مشاهده گردید. به­طور کلی و براساس نتایج بهدستآمده، ژنوتیپ­های برتر انتخابی از نظر بسیاری از صفات مهم اصلاحی نسبت به ارقام تجاری برتر بودند که می­تواند در برنامه­های اصلاحی در راستای معرفی رقم های جدید استفاده شود.

کلیدواژه ها

تنوع ژنتیکی, ژنوتیپ, صفات پومولوژیک, گردوی ایرانی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.