مقایسه کارایی روش های مختلف تخمین پارامترهای مدل هیدروگراف واحد لحظه ای Nash در شبیه سازی سیلاب (مطالعه موردی: رودخانههای الندچای، قره چای، مهابادچای و زاب)
- سال انتشار: 1399
- محل انتشار: فصلنامه علوم و مهندسی آبیاری، دوره: 43، شماره: 1
- کد COI اختصاصی: JR_JISE-43-1_002
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 263
نویسندگان
دانش آموخته دکتری، گروه مهندسی آب، دانشگاه ارومیه، ارومیه،ایران.
استاد، گروه مهندسی آب، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
چکیده
مدل مفهومی هیدروگراف واحد لحظهای Nashیکی از مدلهای کارآمد در شبیهسازی فرآیندهای هیدرولوژیک نظیر پدیده بارش روانآب میباشد. دو پارامتر مدل Nashشامل n و K میباشند. روشهای مختلفی برای تخمین پارامترهای مذکور ارایه شدهاند. عدم دقت در تخمین پارامترهای مدل (n و K) باعث بروز خطا در هیدروگراف شبیهسازی شده میشود. در این تحقیق، روشهای مختلف تخمین پارامترهای مدل Nashبرای شبیهسازی سیلاب در پنج ایستگاه هیدرومتری شامل بیطاس، کوتر، ملهذان، بدلان و گرژال واقع در آذربایجان غربی مورد مقایسه قرار گرفتند. از هر ایستگاه پنج رویداد انتخاب و سپس پارامترهای مدل Nashتوسط روشهای بهکارگرفتهشده برای تمامی رویدادهای سیل محاسبه گردید. یک رویداد سیل ثبت شده در هر ایستگاه بهصورت تصادفی انتخاب و سپس با استفاده از مقادیر متوسط پارامترهای Nashبرای چهار رویداد باقیمانده، هیدروگراف سیل منتخب شبیهسازی شد. نتایج شاخصهای آماری بهکاررفته در مرحله صحتسنجی مناسبترین روش برای هر ایستگاه مورد مطالعه را معرفی نمود. نتایج نشان داد که آن دسته از روشهایی که از ویژگیهای هیدروگراف سیلهای موجود جهت برآورد پارامترهایمدل Nashبرای شبیهسازی رویداد سیل استفاده میکنند، نسبت به روشهای مبتنی بر خصوصیات فیزیکی حوضه و توزیعات آماری کارایی بهتری دارند. بنابراین، با توجه به نتایج شاخصهای آماری، سه روش مبتنی بر هیدروگراف جریان، برای همه ایستگاههای مورد مطالعه (گرژال (m۳/s ۹۹/۱۲< RMSE< ۰۱/۱۱)، کوتر (m۳/s ۸۰/۱< RMSE< ۷۹/۱)، ملهذان (m۳/s ۱۴/۱< RMSE< ۱۳/۱)، بدلان (m۳/s ۷۴/۱< RMSE< ۷۳/۱) و بیطاس (m۳/s ۱۴/۰RMSE=)) بهعنوان مناسبترین روشها جهت تعیین پارامترهای مدل Nashپیشنهاد میشوند.کلیدواژه ها
پارامتر نش, خصوصیات فیزیکی حوضه, مدل نش, هیدروگراف واحد لحظه ایاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.