مفهوم‌شناسی آز در حماسه‌های پس از شاهنامه با تأکید‌بر کوش‌نامه و فرامرزنامه
- سال انتشار: 1397
- محل انتشار: مجله متن شناسی ادب فارسی، دوره: 10، شماره: 4
- کد COI اختصاصی: JR_RPLL-10-4_004
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 216
نویسندگان
دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه اراک، ایران
استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه اراک، ایران
چکیده
آز یکی از مفاهیم حکمت عملی است که در پندار و گفتار و کنش آدمیان آشکار می‌شود. این مفهوم در ادبیات کلاسیک ایران در انواع و قالب‌های مختلف ادبی به شکل‌های روایی و غیرروایی بازنمایی شده است. شعر حماسی ایران به سبب ساختار روایی و توجه به کنش قهرمانان و ضدقهرمانان، با دقت بیشتری این مفهوم را نشان داده است. دربارۀ بازتاب مفهوم آز در ادبیات حماسی، بیشترین توجه پژوهشگران به شاهنامه بوده است و به حماسه‌های پس از شاهنامه توجه ویژه‌ای نداشته‌اند. ازاین‌رو در این جستار سعی می‌شود با روش توصیف و تحلیل، خاستگاه مفهوم آز و چگونگی بازنمایی آن در ساختار رواییِ دو منظومۀ پهلوانی پس از شاهنامه (کوش‌نامه و فرامرزنامه) در سه حوزۀ مفهوم‌شناسی و شیوۀ بیان و کنش‌مندی قهرمانان و ضدقهرمانان تبیین شود. مضمون آز در هر دو منظومه جلوه‌گری دارد؛ اما در کوش‌نامه از آغاز تا فرجام، مضمونی حاکم است و در فرامرزنامه نسبت‌به کوش‌نامه، حضور کم‌رنگ‌تری در جهان روایت دارد. پیوند حکمت خسروانی و اسلامی در تبیین مفهوم آز در هر دو منظومه کاملاً نمایان است. گویندگان سخن دربارۀ آز و آزمندی در هر دو منظومه به راویان و قهرمانان تقسیم می‌شوند.کلیدواژه ها
رباعیات عمر خیام نیشابوری, سبک‌شناسی, دستور زبان فارسی, فعلاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.