بررسی و تحلیل نمادهای بخش اساطیری شاهنامه
- سال انتشار: 1391
- محل انتشار: مجله متن شناسی ادب فارسی، دوره: 4، شماره: 1
- کد COI اختصاصی: JR_RPLL-4-1_006
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 609
نویسندگان
استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه رازی کرمانشاه ، ایران.
کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه ایلام، ایران.
چکیده
لازمة شناخت نمادهای شاهنامه، شناخت بستر و نحوة آفرینش و پیدایش نماد، اسطوره و حماسه است. نماد با ضمیرخودآگاه و ناخودآگاه روان آدمی در ارتباط است و سازندة زبان اساطیر، افسانه‌ها و حماسه‌هاست و زبان آثار اسطوره‌‌ای و حماسی نمادین است. مسألة اصلی در اساطیر ایرانی، سرشت دوگانة خلقت است و در جریان گذر از اسطوره به حماسه، نبرد دو نیروی نیک و بد در جنبه‌های مختلف هستی نمایان می‌شود و برخی از شخصیت‌ها که بیش از سایر عناصر، بیان‌گر مفاهیم رمزی و نمادین هستند، نماد تحول ایزدان به شاهان می باشند و در برابرآنان پادشاهان اهریمنی که نماد خشکسالی(اَپوش) اند، قرار دارند. از دیگر عناصر نمادین که در این پژوهش به آن‌ها پرداخته شده است: شخصیت‌های نمادین، موجودات موهوم اساطیری، خواب‌های نمادینِ شاهان و قهرمانان، نمادینگی آب و آتش و فرّه می‌باشد. و شخصیت‌های نمادین؛ بویژه پادشاهان مثل سایر عناصر، واجد ارزش نمادین هستند و بخشی از عناصر سازندة نمادهای اساطیری را در شاهنامه تشکیل می‌دهند و به عنوان محوری ترین بن‌مایه‌های شخصیت اعتبارشان به میزان بهره‌مندی آن‌ها از"فرة ایزدی" است. شاهانی چون افراسیاب و ضحّاک به دلیل عدم بهره‌مندی از آن در شمار بد‌نام‌ترین شاهان و فریدون و کیخسرو به دلیل بهره‌مندی مستمر از آن در رأس خوشنام‌ترین شاهانند. این تحقیق، به روش توصیفی - تحلیلی و بر پایه‌ی منابع کتابخانه‌ای نگارش شده است.کلیدواژه ها
فردوسی, شاهنامه, اسطوره, نماد, شخصیتاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.