جایگاه نمادین خروس در فرهنگ و هنر ایران با تکیه بر آثار سفالین، فلزی و منسوجات

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: فصلنامه پیکره، دوره: 9، شماره: 19
  • کد COI اختصاصی: JR_PYKR-9-19_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 496
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

امیر حسین چیت سازیان

دانشیار ،دانشکده معماری و هنر، دانشگاه کاشان،کاشان، ایران

فروزان داودی

کارشناس ارشد دانشکده معماری و هنر، دانشگاه کاشان،کاشان، ایران

چکیده

بیان مسئله: خروس، این پرندة خارق‌العاده و زیبا، با توجّه به مبانی اعتقادی و مفاهیم نمادین، نقش بزرگی در باورهای مردم ایران ایفا می‌کند. این پیوند عمیق نقش خروس را به پرنده‌ای مقدّس و کیهانی بدیل کرده است. ویژگی‌های عینی و اسلوب رفتاری این پرنده سبب شده است تا بسیاری از هنرمندان، نقش آن را دست مایة ساخت آثار هنری خود کنند و با زبانی کنایه‌ای و رازآلود اندیشه‌های خود را بیان سازند. پژوهش حاضر با تأکید بر نقش این پرنده در آثار سفالین، فلزی و منسوجات در دورة پیش از اسلام و دورة اسلامی، به چرایی استفاده از این نماد و دلایل اهمیت نماد خروس در آثار هنری ایران پرداخته است. هدف: شناخت نقش این پرنده در آثار سفالین، فلزی و منسوجات دورة پیش از اسلام و اسلامی و بیان مفاهیم نمادین آن روش پژوهش:  پژوهش حاضر به شیوة تاریخی- تحلیلی صورت گرفته و شیوة جمع‌آوری اطلاعات به صورت جستجو در منابع کتابخانه‌ای و موزه‌ای است. یافته ­ها:  با توجّه به مطالعات صورت گرفته در حوزة هنرهای اسلامی ضمن اشاره به داستان‌ها و روایات، به ویژه اشاراتی که در خصوص داستان معراج پیامبر صورت گرفته است، بر تقدّس این مرغ عرشی تأکید شده است. بازتاب تصویر خروس در ایران باستان با تکیه بر منابع مکتوب این دوره به ویژه اوستا صورت گرفته است و ایرانیان باستان این پرنده را بسیار ارج نهاده و گرامی داشته‌اند. کاربرد نقش خروس متکی بر مضامین زیبایی‌شناسی و مفاهیم نمادین است  همین  موضوع سبب شده تا نقش این پرنده در آثار هنری ایران مورد توجه قرار گیرد.

کلیدواژه ها

نماد, خروس, ایران باستان, ایران دورة اسلامی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.