تأثیر مصرف گوگرد و باکتری‌های Thiobacillus بر فراهمی برخی عناصر غذایی در خاک‌هایی با ظرفیت بافری مختلف

  • سال انتشار: 1394
  • محل انتشار: دوفصلنامه زیست شناسی خاک، دوره: 3، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_SBJ-3-2_009
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 221
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

طیبه ملکزاده

دانش آموخته کارشناسی ارشد دانشگاه زنجان، گرایش بیولوژی خاک

حسین بشارتی

دانشیار پژوهش موسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

غلامرضا ثواقبی

استاد پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، گروه علوم و مهندسی خاک

چکیده

در خاک­های آهکی علیرغم وجود مقادیر فراوان برخی عناصر نظیر فسفر و عناصر کم مصرف، فرم محلول و قابل جذب آنها اندک بوده و کمبود آنها یکی از عوامل محدود کننده رشد گیاه در این خاکها  محسوب می‌شود. کارایی مصرف گوگرد در این خاک­ها به عوامل متعددی از جمله خاصیت تامپونی خاک و خنثی شدن اسید حاصل از اکسایش گوگرد بستگی دارد، لذا تعیین مناسب ترین مقدار مصرف گوگرد در خاک­های آهکی با ظرفیت بافری متفاوت از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در تحقیق حاضر تأثیر سطوح گوگرد و باکتری­های Thiobacillus بر فراهمی برخی عناصر غذایی در 4 خاک آهکی با ظرفیت بافری مختلف مورد بررسی قرار گرفت. فاکتورها شامل گوگرد در هفت سطح (مقداری از گوگرد که بتواند با 0، 1/3، 25/6، 5/12، 25، 50 و 100 درصد مواد خنثی شونده خاک واکنش دهد)، نوع خاک در چهار سطح (خاک­هایی با 8، 14، 22و 38  درصد کربنات کلسیم معادل) بودند. نتایج نشان داد که اثر سطوح مختلف گوگرد به همراه باکتری Thiobacillus و نوع خاک و نیز اثرات متقابل آنها بر غلظت فسفر، آهن، روی، مس، منگنز و سولفات قابل جذب خاک، در سطح یک درصد معنی­دار می­باشد. با افزایش سطوح گوگرد تلقیح شده با Thiobacillus، مقدار قابل جذب عناصر غذایی اندازه­گیری شده در خاک در مقایسه با تیمار شاهد افزایش یافت. بطوریکه مقدار فسفر، آهن، روی، منگنز، مس و سولفات که در تیمار شاهد به ترتیب 4/11، 4/2 ، 8/2 ، 2/4 ، 4/1 و 5/48 میلیگرم در کیلوگرم بودند، در سطح آخر گوگرد )مقداری از گوگرد که بتواند با 100 درصد مواد خنثی شونده خاک واکنش دهد(Thiobacillus +  به ترتیب به 4/25 ، 1/13، 5/3، 7/28، 8/1 و 2/207 میلیگرم در کیلوگرم افزایش یافتند. افزایش سولفات خاک در چهار خاک مورد آزمایش بین 140تا 180 میلی­گرم در کیلوگرم متغیر بود. بیشترین افزایش قابلیت جذب عناصر کم مصرف در خاک  C1(با 8% کربنات کلسیم معادل) در حالیکه بیشترین افزایش قابلیت جذب فسفر خاک  C3(با 22% کربنات کلسیم معادل) مشاهده شد.

کلیدواژه ها

ظرفیت بافری, قابلیت جذب عناصرغذایی, خاک آهکی, گوگرد, باکتری Thiobacillus

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.