پاسخ فیزیولوژیک نهال مورد (Myrtus communis L.) به تلقیح با میکروارگانیسم‌ها در شرایط تنش کم‌آبی

  • سال انتشار: 1398
  • محل انتشار: دوفصلنامه زیست شناسی خاک، دوره: 7، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_SBJ-7-2_005
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 301
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

صغری عزیزی

دانشجوی دکتری علوم جنگل، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرس، نور

مسعود طبری کوچکسرایی

استاد گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس، نور

جواد هادیان

دانشیار گروه باغبانی، پژوهشکده گیاهان دارویی، دانشگاه شهید بهشتی تهران

علیرضا فلاح

دانشیار موسسه تحقیقات خاک و آب کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

سید علی محمد مدرس ثانوی

استاد گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس تهران

چکیده

گیاه مورد (Myrtus communis L.) که در مناطق خشک و نیمه خشک کشور پراکنش دارد، به علت ارزش­هایش در زیباسازی محیط، توسعه فضاهای سبز شهری و برون شهری، احیاء اکوسیستم‌های طبیعی و مصارف دارویی حائز اهمیت فراوانی می‌باشد. در تحقیق حاضر به منظور بررسی اثر تلقیح میکروارگانیسم­ها روی تغییرات فیزیولوژیک نهال‌های مورد (Myrtus communis L.) در شرایط تنش کم‌آبی، آزمایش گلخانه‌ای به صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی با 3 تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل عامل تنش کم‌آبی در سه سطح: 100 درصد ظرفیت مزرعه (بدون تنش)، 60 درصد ظرفیت مزرعه (تنش ملایم) و 30 درصد ظرفیت مزرعه (تنش شدید) و عامل تلقیح میکروبی در 7 سطح: شاهد (بدون تلقیح)، قـارچ Funneliformis  mosseae، قـارچRhizophagus intraradices ، ترکیب این دو قارچ، باکتری Pseudomonas fluorescens، باکتری P. putida  وترکیب این دو باکتری بود. نتایج نشان داد که بیشترین درصد کلنیزاسیون ریشه در هر سه رژیم ‌آبی، مربوط به تیمار ترکیب دو قارچ بود طوری­که در محیط­های کم‌آبی شدید، ملایم و بدون تنش، این تیمار، به ترتیب باعث افزایش 8/17، 3/11 و 75/7 برابری کلنیزاسیون ریشه نسبت به شاهد (عدم تلقیح) شد. کم‌آبی باعث کاهش فتوسنتز، هدایت روزنه‌ای، تعرق، هدایت مزوفیلی، محتوی نسبی آب، پتانسیل آبی و افزایش کارایی مصرف آب، غلظت CO2 درون سلولی و نشت الکترولیت گردید، اما تلقیح میکروارگانیسم‌ها باعث بهبود صفات فوق شد. در کم‌آبی شدید، تیمارهای ترکیبی دو قارچ یا دو باکتری، سبب افزایش فتوسنتز (48-47 درصد)، هدایت روزنه‌ای (41-39 درصد)، تعرق (65-62 درصد) هدایت مزوفیلی (64-57 درصد)، پتانسیل آبی (21 -20 درصد)، محتوی نسبی آب (4/1 برابر)، و کاهش غلظت CO2 درون سلولی (31-28 درصد) و نشت الکترولیت (4/1 برابر) نسبت به شاهد (عدم تلقیح) شد. به طور کلی، با توجه به بهبود صفات فیزیولوژیک مشاهده شده، می­توان ابراز داشت که تلقیح میکوریزایی و باکتریایی سبب افزایش تحمل به خشکی نهال مورد در مقابل کم­آبی می‌شود.

کلیدواژه ها

باکتری‌های هم‌زیست ریشه, فتوسنتز, قارچ میکوریزا, نشت الکترولیت, نهال مورد

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.