بررسی تغییرات کاربری اراضی حوضه سد کارده به روش آنالیز شدت
- سال انتشار: 1398
- محل انتشار: فصلنامه جغرافیا و مخاطرات محیطی، دوره: 8، شماره: 2
- کد COI اختصاصی: JR_GEH-8-2_005
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 478
نویسندگان
دانشگاه فردوسی مشهد
دانشگاه فردوسی مشهد
دانشگاه فردوسی مشهد
دانشگاه بیرجند
چکیده
پوشش زمین و کاربری اراضی از مهم‌ترین عوامل هیدرولوژیکی در حوضه‌های آبخیز می‌باشند؛ زیرا در کیفیت و حجم کل رواناب نقش مؤثری دارند. بررسی میزان افزایش، کاهش، انتقال و ثبات بین کاربری‌ها درک بهتری از نحوه تغییرات پوشش و کاربری اراضی یک منطقه می‌دهد. این تحقیق تغییرات را در میان کلاس‌های طبقه‌بندی شده کاربری اراضی حوضه آبخیز سد کارده (شمال‌شرق ایران) ارزیابی و شدت آن‌ها را در سه بعد زمان، طبقه و شدت انتقال تحلیل می‌کند. با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای و بررسی‌های میدانی، منطقه مورد مطالعه در سال‌های 1987، 1998، 2008 و 2016 به پنج طبقه مرتع، زراعت آبی و باغات، زراعت دیم، برون‌زدگی سنگی بدون پوشش و مناطق مسکونی طبقه‌بندی شد. تحلیل شدت تغییرات کاربری‌ها براساس روش ریاضی ابداعی آلدویک و پنتیوس(2012) که شدت‌های مشاهداتی را با شدت یکنواخت مقایسه می‌کند، انجام شد. برای هر بازه زمانی، جدول تقاطعی ایجاد شد و شدت تغییرات هر کاربری در سه بعد زمان، طبقه و انتقال بررسی شد. نتایج نشان داد که بیشترین میزان تغییرات کاربری اراضی مربوط به سه کاربری مرتع، زراعت آبی و دیم بوده و در بازه زمانی 1998-1987 رخ داده است، اما شدت این تغییرات در بازه زمانی 2016- 2008 بیشتر بود. در تمامی دوره‌ها کاربری مرتع به‌عنوان یک پتانسیل در تبدیل به سایر کاربری‌ها نقش مؤثر داشته و تغییرات کاربری‌ها الگوی منظمی نداشتند. در اثر تغییرات شدید و غیراصولی تبدیل کاربری مرتع به اراضی زراعی دیم و آبی و بالعکس، کاربری بدون پوشش 4 درصد افزایش نشان داد. نتایج نشان می‌دهد که همانند سایر مناطق مشابه در کشورهای درحال‌توسعه، تغییرات کاربری اراضی با رشد جمعیتی، شرایط اقلیمی و اقتصادی کشور مرتبط است و می‌تواند بر منابع طبیعی تأثیر مخرب بگذارد.کلیدواژه ها
کاربری اراضی, پوشش, طبقه‌بندی, شدت تغییرات, حوضه آبخیزاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.