شناسایی و تحلیل پیشران های کلیدی مؤثر در ارتقاء تاب آوری سکونتگاه های روستایی در برابر مخاطرات محیطی (مطالعه موردی: سکونتگاه های روستایی شهرستان فریمان)
- سال انتشار: 1399
- محل انتشار: فصلنامه جغرافیا و مخاطرات محیطی، دوره: 9، شماره: 1
- کد COI اختصاصی: JR_GEH-9-1_005
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 391
نویسندگان
دانشگاه فردوسی مشهد
دانشگاه فردوسی مشهد
دانشگاه فردوسی مشهد
چکیده
سکونتگاههای روستایی به دلیل نارسایی زیرساختهای ضروری، آسیبپذیری بالایی در برابر مخاطرات محیطی دارند. براین اساس با وقوع مخاطرات محیطی خسارتهای جبرانناپذیری بر این سکونتگاهها وارد میشود؛ لذا جهت کاهش خسارتهای ناشی از مخاطرات، افزایش سطح تابآوری در برابر مخاطرات بسیار ضروری است. پژوهش حاضر به دنبال شناسایی پیشرانهای کلیدی جهت افزایش تابآوری سکونتگاههای روستایی شهرستان فریمان در برابر مخاطرات است. روش پژوهش براساس روش جدید علم آینده‌پژوهی تحلیلی- ساختاری با به‌کارگیری ترکیبی از مدلهای کمی و کیفی است. با استفاده از روشهای دلفی و تحلیل اثرات متقابل به وسیلۀ نرمافزار MICMAC عوامل کلیدی مؤثر در افزایش تابآوری سکونتگاههای روستایی در برابر مخاطرات شناسایی و تحلیل شدهاند. جامعۀ آماری پژوهش 50 نفر که شامل 29 نفر از دهیاران و اعضای شوراهای اسلامی روستاهای مورد مطالعه و 21 نفر دیگر نیز شامل افراد متخصص در حوزه مورد بررسی میباشند. براساس نتایج به‌دست‌آمده 16 عامل بالا بردن همکاری و همگرایی مردم در زمان مخاطره، مسئولیتپذیری سازمانهای دولتی و نهادهای محلی، مشارکت میان جوامع، بخش خصوصی و مقامهای محلی، اتخاذ تدابیر لازم برای حفظ روستا از خطر مخاطرات توسط مدیریت محلی، بناهای مستحکم جهت استفاده در زمان خطر، اعطای اعتبارات و وام به آسیبدیدگان، هماهنگی میان نهادهای مختلف و رسیدگی به‌موقع جهت کمکرسانی، افزایش درآمدهای غیرکشاورزی روستاییان، استفاده از GIS در مدیریت مخاطرات طبیعی توسط سازمانهای ذیربط، آگاهسازی مردم از راههای مقابله با وقوع حوادث، مقاومسازی واحدهای مسکونی با مشاوره معماران محلی و مهندسین، استفاده از ابزارهای اطلاعاتی از سوی نهادهای ذیربط، دسترسی به سازمانها برای مدیریت بعد از وقوع حوادث، آموزش مردم جهت ساختوسازهای مقاوم، ایجاد پوشش بیمهای در جنبههای مختلف، آموزش و اجرای مانور توسط دستگاههای دولتی مهمترین عوامل کلیدی مؤثر در افزایش تابآوری سکونتگاههای روستایی در برابر مخاطرات محیطی شهرستان فریمان محسوب میشوند.کلیدواژه ها
مدیریت مخاطرات محیطی, تاب آوری, سکونتگاه های روستایی, آگاهسازی و مشارکت, مقاومسازیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.