اثر روش‌های غیرشیمیایی مدیریت علف‌های هرز بر ویژگی‌های رشدی و عملکرد زیره سبز (Cuminum cyminum L.)

  • سال انتشار: 1396
  • محل انتشار: فصلنامه بوم شناسی کشاورزی، دوره: 9، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_AGRY-9-4_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 275
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سرور خرم دل

دانشگاه فردوسی مشهد

رضا قربانی

دانشگاه فردوسی مشهد

هما عزیزی

دانشگاه فردوسی مشهد

محمد سیدی

دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

به‌منظور بررسی اثر روش‌های مدیریت علف‌های هرز بر اجزای عملکرد، عملکرد کمی و کیفی زیره سبز (Cuminum cyminum L.)، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال زراعی 92-1391 در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با نه تیمار و سه تکرار اجرا شد. تیمارها شامل شخم در شب، بستر کاذب، سه گیاه پوششی ماشک گل خوشه‌ای (Vicia villosa L.)، خلر (Lathyrus sp.) و شنبلیله (Trigonella foenum-graecum L.)، بقایای گیاهی سیر (Allium sativum L.)، آفتابگردان (Helianthus annuus L.) و جو (Hordeum vulgare L.) و شاهد (بدون کنترل علف‌های هرز) بودند. عملیات خاک‌ورزی تیمار شخم در شب با استفاده از نور ماه انجام شد. برای تیمار بستر کاذب، پس از تهیه بستر کاشت و آبیاری، علف‌های هرز با شخم سطحی در نیمه اول اسفند ماه حذف شدند. در نیمه دوم اسفند ماه گیاهان پوششی به خاک برگردانیده شدند. پس از عملیات آماده‌سازی زمین، 5/2 تن در هکتار بقایای گیاهی به خاک افزوده شد. گیاهان پوششی به صورت متراکم در نیمه اول آبان ماه کاشته و سپس کلیه کرت‌ها آبیاری شدند و سپس کاشت زیره سبز انجام شد. صفات اندازه‌گیری شده شامل ارتفاع، اجزای عملکرد، عملکرد بیولوژیکی و دانه، محتوی و عملکرد اسانس زیره سبز بودند. نتایج نشان داد که خصوصیات رشدی، اجزای عملکرد و عملکرد بیولوژیکی، دانه و اسانس زیره سبز به طور معنی‌داری تحت تأثیر روش‌های مدیریت غیرشیمیایی علف‌های هرز قرار گرفت (01/0p≤). بیشترین عملکرد بیولوژیکی و دانه به-ترتیب 7/220 و 1/103 گرم بر متر‌مربع برای تیمار ماشک گل‌خوشه‌ای و کمترین میزان به‌ترتیب 4/72 و 6/28 گرم بر متر‌مربع برای شاهد مشاهده شد. میانگین این صفات در تمام تیمارهای مدیریتی در مقایسه با شاهد بیش از 100 درصد بهبود یافت. بالاترین عملکرد اسانس (8/2 گرم در متر‌مربع) برای گیاه پوششی ماشک گل خوشه‌ای و کمترین میزان (6/0 گرم در متر‌مربع) برای شاهد به‌دست آمد. کاشت گیاهان پوششی و کاربرد بقایای گیاهی در سطح خاک از طریق بهبود خصوصیات فیزیکوشیمیایی و محتوی رطوبتی خاک باعث افزایش آماس سلولی شده که این موضوع موجب بهبود رشد و تولید ماده فتوسنتزی و افزایش عملکرد زیره سبز گردید.

کلیدواژه ها

بقایای گیاهی, دگرآسیبی, شخم در شب, کنترل نوری علف‌ هرز, گیاه پوششی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.