تبیین جایگاه محرمیت در نسبت با قلمرو و خلوت در مسکن سنتی ایران بر پایه آموزه های اسلامی
- سال انتشار: 1399
- محل انتشار: فصلنامه مسکن و محیط روستا، دوره: 39، شماره: 172
- کد COI اختصاصی: JR_JHRE-39-172_004
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 434
نویسندگان
Department of Architecture, Semnan Branch, Islamic Azad University, Semnan, Iran
چکیده
یکی از مهم‌ترین مفاهیم منعکس از اصول و ارزشهای اسلامی محرمیت است که خصوصاً در حوزه مسکن سنتی ایران نمود یافته‌است اما بهنظر میرسد اصل محرمیت به‌عنوان یکی از کیفیات انسان- محیط در معماری و شهرسازی اسلامی در مسکن سنتی ضمن داشتن اشتراکات با مفاهیم معادل در نظر گرفته‌شده برای محرمیت، توسط صاحب‌نظران غربی یعنی قلمرو و خلوت، دارای تفاوت‌های اساسی نیز با این مفاهیم میباشد لذا هدف از این پژوهش، تبیین مفهوم محرمیت در نسبت با خلوت و قلمرو بر پایه آموزههای اسلامی در مسکن سنتی ایران است. جهت تبیین مسئله، این پژوهش از روش ترکیبی تحلیل محتوا با استدلال منطقی بهرهگیری شده‌است. گردآوری دادهها از طریق مطالعات اسنادی و کتابخانهای انجام شده‌است و روش تحقیق توصیفی تحلیلی بوده که ابتدا پس از شناخت نظرات و تعاریف متخصصین غربی از محرمیت، بر پایه آموزههای اسلامی (قرآن کریم و احادیث معصومین (ع)) به تبیین جایگاه مؤلفه‌های آن در کالبد مسکن سنتی پرداخته شده‌است. در خاتمه، ضمن ارائه مدل پژوهش، یافتههای پژوهش نشان میدهد که اولاً محرمیت در حوزه مادی، کالبد دادن به فضاهای معماری با بهرهگیری از عناصر نظام ورودی خانههای سنتی است به‌گونه‌ای که در این حوزه همسو با مفهوم قلمرو است که مؤلفه‌های امنیت، مالکیت، مرز آشکار و محصوریت را به‌دنبال خواهد داشت ثانیاً محرمیت در حوزه روانی و رفتاری مترادف با فضای صمیمی با دیگر (ان) است که در این حوزه همسو با مفهوم خلوت است که در مسکن سنتی در حیاط، تالارها، ایوانها، طنبیها، سه‌دری‌ها، پنج‌دری‌ها نمود مییابد اما محرمیت در حوزه معنایی در مسکن سنتی با نظم سلسله‌مراتبی نظام ورودی، بستر درون‌گرایی را به‌وجود میآورد و همچنین با تفکیک عرصهبندی فضایی در خلوت‌خانه‌ها و زاویهها زمینهساز حضور و آرامش قلب است تا تعالی معنوی انسان را به‌وجود آورد.کلیدواژه ها
mahramiat, privacy, territory, traditional houses., محرمیت, خلوت, قلمرو, خانه های سنتی.اطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.