تحلیل اثرات اقتصادی- اجتماعی کلان‌شهرها بر روستاهای پیرامون شهری از دیدگاه جوامع محلی (مطالعه موردی: روستای مهرآباد- شهرستان دماوند)

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: فصلنامه مسکن و محیط روستا، دوره: 39، شماره: 172
  • کد COI اختصاصی: JR_JHRE-39-172_003
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 184
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محمد قاسمی

Faculty member of the Institute of Humanities and Social Studies

اسداله نجفی

Iran Road Maintenance & Transportation Organization

چکیده

شهرها و روستاها به‌عنوان مراکز اصلی تجمع انسان‌ها و شکل‌دهنده اصلی بنیان‌های جغرافیایی یک ناحیه بوده که دارای روابط خاص با تکیه بر ویژگی‌های اقتصادی- اجتماعی و فضایی با یکدیگر هستند. گسترش شتابان تکنولوژی طی دهه‌های اخیر، شیوه سکونت و فعالیت را در شهرها و روستاها دگرگون ساخته­است؛ این گسترش از یک‌سو باعث شهرگریزی و ازسوی‌دیگر باعث افزایش رغبت به خانه‌های دوم و استراحت در مکان‌هایی به دور از شهرها شده‌است. این موضوع به‌ویژه برای روستاهای هم‌جوار کلان‌شهرها، خصوصاً تهران و شهرهای بزرگ جدی است؛ بنابراین هر سکونتگاه روستایی که در حاشیه و پیرامون این مراکز شهری استقرار یافته باشد در معرض توجه و تأثیر قرار گرفته‌است که این امر در روستاها اثرات مختلفی را بر جای گذاشته‌است حال اینکه روستاییان چه ادارکی از این تحولات و تغییرات دارند و چگونه اثرات آن را درک می‌نمایند موضوعی است که بایستی مورد بررسی و تحقیق قرار بگیرد. هدف این مقاله بررسی اثرات اجتماعی و اقتصادی حاصل از گسترش و رشد کلان‌شهر تهران در روستای مهرآباد از دیدگاه خود روستاییان است. روش تحقیق در این مقاله مبتنی بر مطالعات اسنادی و میدانی و روش کمی و کیفی است،‏ جامعه آماری این پژوهش سرپرستان خانوار روستای مهرآباد (612 خانوار) بوده که با توجه به محدودیت‌های مالی و زمانی، محقق با استفاده از فرمول کوکران، 230 نفر از سرپرستان خانوار را به‌عنوان جامعۀ نمونه در نظر گرفته‌است و در ادامه پرسش‌نامه‌ها به‌صورت تصادفی در میان سرپرستان خانوار توزیع گردید و با استفاده از نرم افزار SPSS پرسش‌نامه‌ها تحلیل گردید، نتایج بیانگر آن بود که در بعد اجتماعی مهم‌ترین اثر رشد کلان‌شهرها و پدیده شهرگرایی، تغییر نگرش روستاییان نسبت به زندگی روستایی و فعالیت اقتصادی است و در بعد اقتصادی عدم تعادل در اشتغال و کاهش درآمد و پس‌انداز روستاییان که درنتیجه مغفول ماندن کشاورزی و دامداری رخ داده‌است مهم‌ترین اثر اقتصادی حاصل از گسترش رشد کلان‌شهری در روستای مهرآباد است.    

کلیدواژه ها

village, metropolis, local community, Mehrabad village, suburban villages., روستا, کلان‌شهر, جامعه محلی, روستای مهرآباد, ‌ روستاهای پیراشهری.

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.