بررسی یک زمان‌پریشی تاریخی؛ راهی به نقد روایات ام‌سلمه دربارۀ خبر شهادت و جانشینی امام حسین (ع)

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: دوفصلنامه تاریخ نگری و تاریخ نگاری، دوره: 30، شماره: 25
  • کد COI اختصاصی: JR_HPH-30-25_011
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 230
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

عباس میرزایی

استادیار دانشکده الهیات و ادیان، دانشگاه شهیدبهشتی، ایران، تهران

چکیده

ام‌سلمه شخصیتی تأثیرگزار در تاریخ اسلام است. گزارش‌های فراوانی از وی دربارۀ اتفاقات صدر نخستین نقل شده است. بخشی از گزارش‌های منقول از وی پیرامون حوادث مرتبط با شهادت امام حسین (ع) است. گزارش‌هایی دربارۀ اصل خبر شهادت، خونین‌شدن تربت کربلا و همچنین تحویل ودایع امامت به جانشین حضرت، یعنی امام سجاد(ع)، ازجمله اینهاست. مقالۀ حاضر بر این قصد است که به بررسی این گزارش‌ها بپردازد و به این سؤال پاسخ دهد که واقعاً چه مقدار از آن گزارش‌ها قابلیت انتساب به ام‌سلمه را دارد. به نظر می‌رسد با توجه به تضادها و تفاوت‌های گزارشی و همچنین بررسی‌های تاریخی دربارۀ سال وفات، امکان نشان‌دادن صحت همۀ این گزارش‌ها برای ام‌سلمه وجود ندارد. از‌این‌رو با بررسی‌های تاریخی، رجالی و حدیثی منابع شیعه و اهل سنت این نتیجه دست‌یافتنی است که پذیرش بخشی از این روایت‌ها به‌دلیل زمان‌پریشی‌های تاریخی پیرامون زمان وفات ام‌سلمه، با تردیدهای جدی روبه‌رو است و نمی‌توان همۀ آنها را برای ام‌سلمه نشان داد.

کلیدواژه ها

زمان‌پریشی تاریخی, ام‌سلمه, شهادت امام حسین(ع), تربت امام حسین(ع), ودایع امامت, امام سجاد(ع)

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.