الگوهای معیشتی ساسانیان در شهرستان دره‌شهر با استناد به متون تاریخی و جغرافیایی و شواهد باستان‌شناختی

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: مجله تاریخ اسلام و ایران، دوره: 30، شماره: 48
  • کد COI اختصاصی: JR_HII-30-48_006
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 411
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

اکبر شریفی نیا

دانشجوی دکترا دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

یعقوب محمدی فر

استاد گروه باستان شناسی دانشگاه بوعلی سینا همدان، همدان، ایران

اسماعیل همتی ازندریانی

استادیار گروه باستان شناسی دانشگاه بوعلی سینا همدان، همدان، ایران

چکیده

در روند بازسازی الگوهای معیشتی ساکنان گذشتۀ مناطق مختلف ایران، تطبیق محتوای متون تاریخی و جغرافیایی با شواهد باستان­شناختی، بسیار راهگشا خواهد بود. شهرستان دره­شهر از توابع استان ایلام، از جمله مناطقی است که بیشترین دورۀ استقراری به لحاظ تراکم آثار در آن مربوط به دورۀ ساسانی (117 اثر) است. در این پژوهش برآنیم با تلفیق و تطبیق شواهد باستان­شناختی و اطلاعات محیطی با محتوای متون جغرافیایی، الگو یا الگوهای معیشتی ساکنان ساسانی شهرستان دره­شهر را استنباط و ارائه کنیم. با استناد به شواهد باستان­شناختی، برآیند پژوهش نشان می­دهد که در دورۀ ساسانی مهم‌‎ترین الگوهای معیشتی متناسب با جغرافیای طبیعی منطقه، ابتدا کشاورزی آبی و سپس کشاورزی دیم و دامداری (کوچ‌روی عمودی) بوده است. در نتیجه، میان نتایج تحلیل داده­های باستان­شناختی و محتوای متون تاریخی و جغرافیایی در بحث کشاورزی این منطقه (فراوانی آب و حاصلخیزی خاک) همخوانی نزدیکی وجود دارد. علاوه بر این، با استناد به مطالعات قوم­باستان­شناسی، در این دوران در بخش کشاورزیِ آبی استفاده از کانال و برای مناطق دیم استفاده از تراس­های سنگی رایج بوده است. این پژوهش به لحاظ ماهیت و روش از نوع تحقیقات تاریخی و توصیفی- تحلیلی و اطلاعات آن براساس مطالعات میدانی و کتابخانه­ای گردآوری شده است.

کلیدواژه ها

دره شهر, ساسانیان, الگوهای معیشتی, قوم باستان شناسی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.