بررسی تراجمِ خودنوشتِ تذکره‌های دورة قاجار؛ با نظری بر تعریف اتوبیوگرافیِ مدرن

  • سال انتشار: 1398
  • محل انتشار: فصلنامه فنون ادبی، دوره: 11، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_LIAR-11-1_007
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 332
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

راضیه به آبادی

دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

عباس نیک بخت

استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

مریم شعبان زاده

دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

چکیده

تذکره‌های فارسی از دیرباز یکی از مَراجع زندگی‌نامه‌ای و از منابع مهم ادبی، تاریخی و اجتماعی بوده‌اند. در پی تحولاتِ دورة قاجار در آستانة مشروطه، تطوّر و دگرگونی ویژه‌ای در گونه‌های ادبی مختلف ایجاد شد. در این پژوهش به فصلِ مهمی از تذکره‌های این دوره، یعنی ترجمة خودنوشت مؤلف، پرداخته شده است. تاکنون هیچ پژوهشی دربارة ترجمه‌های خودنوشت تذکره‌ها، انجام نشده است. در این جستار تراجمِ خودنوشت تذکره‌های دورة قاجار با تعریف اتوبیوگرافی مدرن سنجیده شد و ضمنِ بیان اهمیت این نوع نوشته، محتوا و انگیزه و نیز نوع روایت و سبک نگارش آن، بررسی گردید. بر مبنای نتایج، جایگاه ترجمة مؤلف در تذکره‌های این دوره و وجود نمودهایی چون جزئی‌نگری، پرداختن به عواطف و منویّات درونی و حتی اشتباهات نویسنده و نیز رغبت نویسندگان این دوره به روایتِ اول‌شخص و «من گفتن»، ویژگی‌هایی است که ترجمه‌های خودنوشت تذکره‌های دورة قاجار را از دوره‌های قبل متمایز و به تعریف اتوبیوگرافیِ جدید نزدیک کرده است.

کلیدواژه ها

ترجمه‌ خودنوشت, تذکره, دوره‌ قاجار, اتوبیوگرافی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.