تفسیر غزلی از بیدل بر اساس نظریه ریفاتر

  • سال انتشار: 1398
  • محل انتشار: فصلنامه فنون ادبی، دوره: 11، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_LIAR-11-2_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 364
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

یونس محمودزاده

دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

علیرضا مظفری

استاد گروه زبان و ابیات فارسی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

بهمن نزهت

دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

چکیده

در تفسیر اشعار فارسی به‌ویژه متونی مانند غزلیّات بیدل که برپایة ابهام هنری پدید آمده‌اند، گاهی شیوه‌های سنتی کارساز نیست و موجب خستگی خواننده می‌شود. کاربست روش جدید در تحلیل این‌گونه متون، سبب می‌شود خواننده بتواند با شعر ارتباط برقرار سازد و از خواندن آن لذت ببرد. ازجمله نظریّات مؤثّر در این زمینه، نظریّۀ «خوانش ادبی» در تفسیر متن است که «مایکل ریفاتر» در کتاب نشانه‌شناسی شعر مطرح کرده ‌است. در این جستار، نخست معرفی اجمالی نظریّۀ ریفاتر در حیطه‌بندی شعر شده است؛ سپس غزلی از بیدل براساس ماتریس و هیپوگرام، تحلیل شده و ضمن بررسی ارتباط ابیات در محور عمودی غزل، در هر بیت، واژه‌ای بررسی شده که سبب سرزندگی سایر واژگان شده و در شعر، رستاخیز کلمات و ترکیبات تازه ایجاد کرده است. این پژوهش با تکیه‌بر روش توصیفی‌تحلیلی و با تکیه‌بر شعر خود بیدل و منابع کتابخانه‌ای انجام شده ‌است.

کلیدواژه ها

بیدل, ریفاتر, ترکیب, ماتریس, هیپوگرام

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.